ساس حشره‌ای از راستهٔ نیم‌بالان و خانوادهٔ بسترساسان (Cimicidae) است.

ساس از کک بزرگ‌تر است و لای درز تشک و متکا و شکاف اجناس چوبی مخفی می‌شود و شب خارج شده و به انسان نیش می‌زند.

آنها اغلب در شب فعالیت می‌کنند اما اگر یک هفته از خانه دور باشید،

همین که به استراحت بپردازید یا روی مبل بنشینید به سراغ شما خواهند آمد.

می‌بینید که روشن گذاشتن چراغ‌ها در مورد این خون‌آشام‌های کوچک، مخصوصاً زمانی که گرسنه هستند، چندان مؤثر نیست.
ساس از راه خون‌خوراکی از انسان و دیگر جانداران خون‌ گرم تغذیه می‌کند.
دو نوع ساس که از نظر بهداشتی برای انسان اهمیت دارد،

ساس معمولی (ساس تختخواب، Cimex lectularius) و ساس گرمسیری (Cimex hemipterus) هستند.

این دو نوع ساس از روی پیش‌سینه یعنی بخش اول سینه از هم تشخیص داده می‌شوند.

در حال حاضر شواهدی دال بر انتقال بیماریهای عفونی مانند هپاتیت بی یا سی و یا انتقال ایدز از طریق گزش ساس در دست نیست.

ویروسها در داخل بدن ساس تکثیر نمی‌شوند و در مدلهای حیوانی انتقال بیماریهای ویروسی از طریق گزش ساس ممکن نبوده.

2-مشخصات کلی

با بازدید شکاف‌ها و درزها در خانه و دیدن ساس زنده، جلد، نمف، تخم یا پوسته آنها می‌توان به وجود ساس پی برد.

لکه‌های کوچک قهوه‌ای یا سیاه‌روی ملحفه، دیوار و کاغذدیواری نشانه‌ای احتمالی برای وجود ساس است.

این لکه‌ها مدفوع ساس و عمدتاً خون اضافی است که ساس از آن تغذیه کرده است.
همچنین رد خون روی ملحفه‌ها و در مسیر مخفی‌گاه‌های ساس‌ها نشانه دیگری از وجود ساس است.

علاوه بر این می‌توان یک ملحفه سفید پهن کرده و نصفه‌های شب برق اتاق را روشن نمود با این روش در صورت وجود حشره راحت‌تر می‌توان آن را دید.

ساس‌ها فقط در هنگام خونخواری به طرف انسان می‌روند و بر خلاف کک‌ها و شپش‌ها مدت زیادی روی انسان باقی نمی‌مانند یعنی بعد از خونخواری محل را ترک می‌کنند.

عکس‌العمل گزش ساس‌ها در افراد متفاوت است:

بعضی افراد حساسیت نداشته و در برخی افراد گزش ساس دردناک، آزاردهنده و التهاب آور است و قادر به خوابیدن نیستند.

در مواردی هم بوی ساس می‌تواند تهوع‌آور باشد.

زخم‌های محل گزش، سفت‌دانه‌های هستند که از یکدیگر فاصله کمی داشته و دوتا دوتا یا سه‌تا سه‌تا با هم ظاهر می‌شوند.

شکل خوشه‌ای گزش‌ها در تمایز گذاشتن بین زخم‌ها با گزش سایر حشرات مهم است.

ضایعه ناشی از گزش ساس در معاینه تا حدودی قابل تشخیص است ضایعات معمولاً متعدد و اغلب اوقات بصورت خطی می‌باشند.

چند دلیل برای خطی بودن ضایعات وجود دارد:
اولاً ساس ممکن است در گزش اول قادر به مکیدن میزان کافی خون نباشد بنابراین میزان کمی جابجا شده و شخص را در محلی نزدیک به محل گزش اولیه می‌گزد.

دومین دلیل: اندامی که با سطح تشک و یا تخت تماس دارد ممکن است توسط چندین ساس در یک زمان گزیده شود

(بنابراین چندین محل گزش بصورت خطی در محل تماس عضو با تشک ایجاد می‌گردد)

به خاطر داشته باشید که تنهایک نفر از هر چهار نفر (۲۵٪ افراد) به گزش ساس حساس هستند

تنها نصف افراد بالای ۶۰ سال به گزش ساس حساس هستند.

خارش ناشی از گزش ساس‌ها به درمان‌های علامتی پاسخ می‌دهد.

(کالامین جهت خارش و یا استروئید ضعیف جهت کنترل التهاب) در صورت عفونت محل گزش و یا واکنش حساسیتی شدید به گزش حشره باید به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه کرد.

ساسهای تختخواب ناقلین مهمی در انتقال بیماری نیستند.

این حشره به دلیل گزش دردناک برای انسان آزاردهنده است .

برخی از مردم به ویژه افرادیکه به مدت طوالنی در معرض تغذیه این حشرات بودهاند،

در برابر گزش آنها واکنش کمتری نشان میدهند،

یا حتی هیچگونه واکنشی از خود نشان نمی دهد.

افرادی که درگذشته در معرض ساس نبوده اند ممکن است از التهاب موضعی، خارش شدید و بیخوابی در شب صدمه ببینن.

اقدامات کنترلی و راه‌های مبارزه:

روش‌های فیزیکی

سرما و گرما
تماس طولانی با دمای (-۱۹) (منفی نوزده درجه سانتیگراد) به مدت چهار روز ساس بالغ را نابود می‌کند.

وسایلی را که امکان سم‌پاشی آن‌ها وجود ندارد؛

می‌توان در کیسه‌های پلاستیکی آب‌بندی (درزبندی) شده گذاشته و در فریزر (دمای-۱۸ درجه سانتی‌گراد) به مدت ۲۴ ساعت قرار داد تا ساس‌های آن از بین برود.
ساس بالغ بر اثر تماس با حرارت کشته می‌شود.

حرارت همچنین تخم ساس را از بین می‌برد. (به طور مثال حرارت آفتاب یا حرارت از یک بخار ساز)
جدول زیر میزان حرارت و زمان لازم برای نابودی ساس را نشان می‌دهد
دما زمان لازم برای نابودی ساس
۴۵ درجه سانتی گراد هفت ساعت
۴۸ درجه سانتی گراد ۹۰ دقیقه (یک ساعت و نیم)
۵۰ درجه سانتی گراد یک دقیقه

کنترل فیزیکی محیط

از آنجایی که ساس از سطوح چوبی به راحتی بالا می‌رود

، پس بایستی پایه‌های تخت را در داخل صفحات فلزی قرار داد و تخت‌ها را از دیوار فاصله داد.
همچنین به نظر می‌رسد ساس در بالارفتن از سطوح صاف و لغزانی مانند نوار چسب شیشه‌ای نیز دچار مشکل باشد.

برای دفع این حشره یکی از راه‌هایی که می‌توان آزمود تأثیر «سیر» در دور نمودن این حشره از محیط زندگی است گزارشی از تنفر و آزاردهنده بودن «بوی سیر» بر این حشره وجود دارد.

می‌توان در تخت خواب و مکان‌های مشکوک با قراردادن «سیر» تاثیرآن را مورد بررسی قرارداد.

استفاده از جارو برقی می‌تواند مفید باشد (هم ساس بالغ و هم تخم ساس را از محیط خارج می‌کند)

به شرط این‌که از کیسهٔ یک‌بار مصرف استفاده شود و کیسه پس از اتمام جارو کشی داخل یک نایلون زباله قرار داده شده و دور انداخته شود.

یا اینکه بلافاصله در پایان کار سوزانده شود.

در صورت استفاده از کیسه دائمی می‌توان کیسه را پس از تخلیه داخل کیسه زباله جوشاند. بعضی از لباسها را می‌توان با جوشاندن سالمسازی کرد.

ملحفه‌ها و روبالشی‌های آلوده را می‌توان داخل یک کیسه نایلون سیاه قرار داده و جلوی آفتاب گذاشت (دمای بالا ساس را می‌کشد).

پرده‌ها را با آب داغ مورد شستشو قرار دهید.

در صورتی که حجم آلودگی پایین باشد با رعایت مسائل ایمنی می‌توان با مشعل‌های گازی شکاف‌ها و درزها را حرارت داد

(این روش ایمن نمی‌باشد و باید مواظب اشتعال و سایل سوزنده و سیم کشی برق داخل و خارج دیوارها بود) استفاده از دستگاه بخار ساز مؤثر است

چرا که حرارت بالا ساس را می‌کشد (در صورتی که دستگاه بخار ساز در دسترس باشد).

تخت‌ها را از دیوار فاصله دهید. تمام درزها و شکاف‌های موجود در اتاق را مسدود کنید. پرده‌ها را می‌توان با آب داغ شست.

روش‌های شیمیایی:

اساس مبارزه شیمیایی با این حشرات انجام سم‌پاشی ابقایی در داخل اماکن بوده و بایستی عمل سم‌پاشی را صبح زود یا شب (غروب) انجام داد.

سموم مؤثر بر ساس‌ها:

سم HCH و سم BHC سم دی اکساکارب و سم بندیو کارب، سم ددت، سم دیازینون سم فن کلروفوس، یودفن فوس لیندین، مالاتیون و پرویوکسور مؤثر هستند.

اضافه کردن پیرترین یا پیرتروئیدهای ترکیبی مثل بیورزمترین مفید است چون باعث خارج شدن ساس از پناهگاه هایشان می‌شود

و تماس آنها را با سطوح سمپاشی شده افزایش می‌یابد.

سمپاشی به صورت دستی یا کمپرسی روی دیوارها و کف اتاقها صورت می‌گیرد.

رختخواب کودکان و گهواره اطفال نباید سمپاشی شود.

در این مورد لباس‌ها و… را بجوشانید

. سم پاشی باید یک بار دیگر تکرار شود تا ساسهای بوجود آمده از تخمهای باقی‌مانده از سمپاشی اول رااز بین ببرد.

3-زیستگاه

در محل سکونت انسان مانند منازل، هتل‌ها، خوابگاه‌ها، زندان‌ها، سرباز خانه‌ها، بیمارستان‌ها، سرای سالمندان و… یافت می‌شود.

این انگل‌ها در شکاف دیوار، کف خانه‌ها، اثاثیه، لابلای کارتن‌ها، پشت کاغذ دیواری، کمدها و درهای چوبی و قفسهٔ کتابخانه‌ها مبلمان، تشک‌ها، و پشتی‌ها مخفی می‌شوند.

در شب و نور کم فعال هستند و از میزبان خفته و یا نشسته در حال تماشای تلویزیون تغذیه می‌کنند.

اگر انسان در دسترس آن‌ها نباشد از سایر حیوانات خونخواری می‌کنند.

ساس روی بدن انسان زندگی نمی‌کند بلکه در محلی نزدیک به محل نشتن و خوابیدن انسان زندگی می‌کند.

ساس را می‌توان به کمک لکه‌های ناشی از مدفوع آنها تشخیص داد

ساس در نزدیکی محل مخفی شدنش مدفوع می‌کند.
ماده بالغ روزی ۲–۳ تخم می‌گذارد؛ که در طول زندگی جمعاً ۲۰۰–۵۰۰ تخم می‌رسد.

تخم‌های یک میلیمتری سفید مروارید شکل اند.

در مکانهای یاد شده قرار داده می‌شوند.

زمان بازشدن تخم‌ها که معمولاً ۱۰–۹ روز بعد از جنیندار شدن است به درجه حرارت بستگی دارد.

۵ مرحله نمفی وجود دارد؛ که هر مرحله قبل از پوست اندازی به یک وعده خون نیاز دارد تا تبدیل به مرحله بعدی گردد.

مراحل تخم تا بلوغ کامل و تخم‌گذاری مجدد بسته به حرارت محیط بین ۱۹–۷ هفته متغیر است.

در حرارت ۲۷ درجه تخم‌ها در کمتر از یک هفته شکفته می‌شوند.

درطول سال چند نسل ساس بوجود می‌آید.

در دسترس بودن منبع خون در زمان تولید مثل تأثیر می‌گذارد.

ساس‌های بالغ در تابستان یک بار در هفته تغذیه می‌کنند.

در ماه‌های سرد تر تغذیه آنها کمتر صورت می‌گیرد.

در زمستان چیزی نمی‌خورند و در بهار برای تغذیه ظاهر می‌شوند.

ساس‌ها گرسنگی را تا ۵۵۰ روز تحمل می‌کنند! خانه‌های مستأجری بیشتر در معرض آلودگی قرار دارند.

 

رفتار:

 

ساس ها از خون انسان تغذیه می کنند

و بخشی از دهان این حشرات جهت سوراخ کردن پوست و مکیدن خون انسان به کار می رود.

این حشرات مانند اکثر بندپایان که خون می مکند هنگام غذا خوردن بزاق دهانشان ترشح کرده که این بزاق خواص ضد انعقادی دارد.

ساس ها به گرما و دی اکسید کربن به سرعت واکنش داده و مکان مناسب برای تغذیه را تشخیص می دهند.

تغذیه این حشرات در شب صورت میگیرد و در روزها به دنبال سرپناهی شدن هستند.

ساس ها حشرات فرصت طلبی هستند و در صورت گرسنگی حتی روزها نیز از خون انسان تغذیه می کنند.

همچنین نکته قابل توجه این است که در صورت افزایش جمعیت ساس ها این تغذیه مجدد از خون انسان صورت می گیرد.

آن ها می توانند مدت طولانی بدون تغذیه زنده بمانند

اگرچه اولویت این حشرات برای انتخاب میزبان خون گرم انسان می باشد

ولی از طیف گسترده ای از دیگر جانوران خونگرم از جمله جوندگان، خرگوش، خفاش و حتی پرندگان نیز تغذیه می کنند.

 

پیشگیری در برابر ساس های تختخواب

 

• هنگام خرید لوازم چوبی دست دوم کلیه شکافها و درزها بازدید شود.
• هنگام خرید فرش ، پشتی (دست باف و ماشینی) دست اول و دوم دقت شود و بازدید بعمل آید.
• هنگام مسافرت قبل از استقراردر محل فرشها ، رختخواب ها ، کمد لباس و …بازدیدشود تا از عدم وجود ساسها اطمینان حاصل شود .

• در صورت مشاهده  جای گزش روی دست و یا احساس حشره در رختخواب از خدمات سمپاشی ساس بهره بگیرید .

در صورتی که به شواهدی مبنی بر وجود ساس ها در محل سکونت خود پی بردید

و تصمیم به ریشه کنی و پاکسازی منزل خود گرفته اید

از متخصصین  شرکت سمپاشی آریا در رفع مشکل شما در اسرع وقت اقدام خواهند کرد.

ساس تختخوابی حشره بسیار موذی که در درزها پنهان شده و پیدا کردن این حشره کار بسیار سختی می باشد

متخصصین حرفه ای برای مشاهده دقیق شواهد، آموزش های لازم را دیده

و در اولین بازدید از محل شما بخصوص محل هایی شامل تخت، مبلمان، فرش، پرده و لباس ها و …

ازطرفی شکاف و درز موجود در دیوار و وسایل میزان آلودگی را بررسی می کنند.

بررسی محل های آلوده از اتاق خواب شروع شده ، کل منزل و محیط اطراف آن را بازرسی می نمایند.

پس از اتمام بازرسی و ارزیابی وضعیت آلودگی، متخصصان بهترین برنامه و شیوه درمان و ریشه کنی ساس  را بر اساس میزان آلودگی به شما توصیه می کنند.

شرکت سمپاشی آریا با استفاده از سموم مطابق با استانداردهای لازم و تخصصی برای ساس و روش های نوین اقدام به ریشه کنی ساس نموده

و در این روش ها با هدف از بین بردن تخم و لاروها اقدام به سمپاشی نموده قابل ذکر است

با روش ارائه شده تخم و لارو حشرات نیز ریشه کن شده و دیگر به بلوغ نرسیده

و از طرفی نیاز به سمپاشی مجدد نخواهد داشت.