موریانه از بندپایانی است که نزدیک به ۲۰۰۰ گونه از آنها در سراسر دنیا وجود دارد. برخی از گونه‌های این حشرات که در راسته سوسری‌ها یا سوسک‌ها قرار می‌گیرند، خساراتی برای انسان دارند؛ بنابراین با شناخت انواع موریانه خانگی و صنعتی و روش‌های مبارزه با آنها می توانیم با آنها مقابله کنیم.

گونه‌های مختلف موریانه‌ها از نظر شکل، اندازه و حتی رفتار متفاوت هستند و هرکدام از آنها چرخه‌های زندگی و رژیم غذایی مخصوص به خود را دارد. گونه‌های بسیاری از موریانه ها وجود دارد اما برای شناخت راحت‌تر انواع موریانه ها آنها را در چند دسته کلی قرار می‌دهند.

انواع موریانه خانگی و صنعتی چه ویژگی های مشترکی دارند؟

نام علمی موریانه ها Isoptera است و برخی به آنها ریشمیز می گویند و در راسته سوسری ها قرار می گیرند این موریانه ها بدن نرمی دارند و به کندی حرکت می کنند و از چوب تغذیه می کنند و مانند مورچه ها و زنبورها به صورت دسته جمعی زندگی می کنند و هر یک از اعضا وظیفه خاصی به عهده دارند.

شناخت انواع موریانه ها و مکان های زندگی آنها

موریانه‌های زیرزمینی که در زیر خاک زندگی می‌کنند.
موریانه‌های چوب خشک که در انواع چوب خشک زندگی می‌کنند.
موریانه‌های چوب مرطوب که آب‌وهوای مرطوب را ترجیح می‌دهند.

موریانه‌های زیرزمینی؛ مخرب‌ترین انواع موریانه خانگی و صنعتی

موریانه‌های زیرزمینی (Subterranean termites) متعلق به خانواده Rhinotermitidae هستند که گروه های بزرگی را در زیر خاک تشکیل می‌دهند که تا 2 میلیون عضو دارد علاوه بر زیر زمین ممکن است آنها را روی سطح خاک‌های مرطوب و خلوت نیز پیدا کنید.
و 350 گونه دارد که برخی از آنها به عنوان آفت شناخته می شوند و مخرب ترین و خطرناکترین نوع موریانه ها هستند که می توانند خسارات جبران ناپذیر را به بار آورند چون گروه بسیار بزرگی در زیر ساختمان ها تشکیل می دهند و اگر مصالح ساختمان از چوب باشد بعد از مدتی فرو می ریزد پس نباید وجود آنها را نادیده گرفت.
برای شناخت این نوع موریانه تخته چوب هایی که در اطراف خانه می باشد را هر از گاهی بررسی کنید در صورت مشاهده منافذ روی تخته چوب ها حتما با متخصصان در این حوزه تماس بگیرید و سمپاشی اصولی را انجام دهید.

موریانه‌های چوب خشک؛ دومین دسته از انواع موریانه خانگی و صنعتی

به این موریانه ها، موریانه‌های چوب‌خوار گفته می‌شود که به رنگ قهوه‌ای کم‌رنگ دیده می‌شوند و بدنی استوانه‌ای‌شکل دارند.
موریانه‌هایی که در این دسته قرار می‌گیرند (Drywood termites)
برخلاف نوع قبلی در خاک زندگی نمی کنند و نیازی به رطوبت ندارند و فقط از چوب های خشک و سلول های مرده چوبی که رطوبت آنها کمتر از 12 درصد است و پایه های چوبی مبلمان و انواع وسایل چوبی تغذیه می کنند.
و نام علمی آنها Kalotermitidae می باشد و در سقف خانه ها و کارگاه های چوبی یافت می شوند.
و کوچکتر از موریانه های زیرزمینی هستند و نسبت به آنها خسارات کمتری وارد می کنند تفاوت دیگری که این موریانه ها با موریانه‌های زیرزمینی دارند در سرعت رشدشان است که موریانه های چوبخوار آهسته تر از موریانه های زیرزمینی رشد می کنند و اگر سریعتر وجود اینگونه موریانه را تشخیص دهید قبل از خسارات زیاد می توانید از شر آنها خلاص شوید پس به شما توصیه می‌کنیم تیرک‌های چوبی سقف و شیروانی‌ها، وسایل چوبی و کف‌پوش‌های چوب را به طور مرتب بررسی کنید و در صورت تشخیص منافذ یا خاک اره در اطراف آنها موضوع را با کارشناسان سمپاشی در میان بگذارید.

انواع موریانه خانگی و صنعتی چوب مرطوب

از رایج ترین موریانه ها و Kalotermitidae از خانواده و Hodotermitidae هستند و نسبت به دو نوع قبلی جثه های بزرگتری دارند موریانه چوب مرطوب (Dampwood termites) برای زندگی و تولیدمثل به چوب‌های مرطوب نیاز دارد. از آنجایی که چوب‌های مرطوب فقط در برخی مناطق خاص وجود دارد، آلودگی توسط این موریانه ها در مناطق کمتری صورت می گیرد؛ اما نباید حضور آنها را نادیده گرفت.

بیشتر در چوب‌های آسیب دیده‌ای که روی یکدیگر انباشه شده و مرطوب هستند، دیده می شوند و اغلب به ریشه‌های درختان و الوارهای چوبی انبار شده هجوم می‌آورند. با این حال گاهی رطوبت ناشی از لوله‌های آبی که نشتی دارند آنها را به سازه‌های چوبی سقف و شیروانی نیز فرا می‌خواند.

شناخت این گونه‌ها از موریانه‌های دیگر سختتر است؛ زیرا این حشرات بعد از ورود به چوب، منفذ ورودی خود را به کمک فضله‌ها مهروموم می‌کنند که قابل تشخیص نباشد. سپس ملکه شروع به جفت‌گیر‌ی و تخم‌گذاری می‌کند.
و چوب ها با داشتن ظاهری کاملا سالم بعد از گذشت چند سال از درون پوسیده می شوند بنابراین خسارات ناشی از این نوع موریانه ها نسبت به دو نوع قبلی بسیار بیشتر و جدی تر است.
تنها راه جلوگیری از ورود این موریانه ها بررسی لوله‌های آب برای اطمینان از عدم نشتی و حذف آب‌های ناشی از بارندگی است که در اطراف چوب‌ها راکد شده‌اند.
این موریانه‌ها را بیشتر در استان‌های شمالی کشور و مناطقی که آب‌و‌هوای مرطوب و شرجی دارند، دیده می شوند که برای تشخیص وجود آنها باید با افراد با تجربه و کارشناس تماس بگیرید.

موریانه‌های فورموسان؛ خطرناک‌ترین انواع موریانه خانگی و صنعتی

گونه‌های اولیه موریانه‌های فورموسان (Formosan termites)
در چین شناخته شدند که دارای 1000 گونه می باشند و
جزء تهاجمی‌ترین موریانه‌ها محسوب می‌شوند. این موریانه‌ها نیز همچون انواع موریانه‌های زیرزمینی گروه های بزرگی را تشکیل می‌دهند؛ تنها تفاوت این موریانه ها با موریانه‌های زیرزمینی این است که گروه های این موریانه ها، بسیار پیچیده‌تر و بزرگ‌تر از موریانه‌های زیرزمینی است.
جمعیت این موریانه ها در زمان کوتاهی به طور قابل توجهی افزایش پیدا می‌کند و کنترل و دفع آنها بسیار سخت است. درواقع این موریانه‌ها را جزء خطرناک‌ترین موریانه‌ها می‌دانند که آلودگی با آنها به‌سادگی شناخته و قابل کنترل نمی باشد.

این موجودات از طریق شکاف‌ها یا درزهای موجود در لوله‌کشی‌های ساختمان وارد سازه‌های سقف و دیوارها می‌شوند و شروع به جویدن مواد ساختمانی می‌کنند.

از طرفی دیگر رفتار این نوع موریانه با انواع دیگر متفاوت است. اعضای یک گروه از موریانه‌های فورموسان با دیگر گروه ها ارتباط برقرار کرده و جفت‌گیر‌ی می‌کنند؛ درنتیجه تولید مثل در آنها با سرعت بیشتری دنبال می‌شود و آلودگی محیط بسیار وسیع‌تر و خطرناک‌تر است.