سم پاشی  تضمینی آسیا
سمپاشی مار
تماس فوری بامتخصص حشره شناسی:
09190325455


ﻣﺎرﻫﺎ در ﺑﺨﺶ ﻫﺎي وﺳﻴﻌﻲ از اﻳﺮان ﺑﻮﻳﮋه ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ

از ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﻴﺎﺑﺎن زي ﻣﻲ ﺗﻮان اﻓﻌﻲ ﻳﺎ ﮔﺮزه ﻣﺎر , ﻣﺎر ﺟﻌﻔﺮي , ﻣﺎر ﺷﺎﺧﺪار , ﻛﺒﺮا , ﻳﻠﻪ ﻣﺎر , ﺗﻴﺮ ﻣﺎر , ﻃﻠﺤﻪ ﻣﺎر , آﻟﻮﺳﺮ , اﻓﻌﻲ ﭘﻠﻨﮕﻲ، ﻛﻮر ﻣﺎر ، ﻣﺎر ﺷﺘﺮي , ﻣﺎر درﻓﺸﻲ و ﻛﻮﺗﻮﻟﻪ ﻣﺎر را ﻧﺎم ﺑﺮد .

در ﻧﻮاﺣﻲ ﺧﺸﻚ و ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻣﺠﻤﻮﻋﺎً ﺗﻌﺪاد ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎ ﻣﺤﺪود اﺳﺖ .

دراﻳﺮان 65 ﻧﻮع ﻣﺎر ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪه اﻧﺪ ﻛﻪ 12 ﻧﻮع آﻧﻬﺎ ﺳﻤﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ.

1- ﻣﺎرﻫﺎي ﻏﻴﺮ سمي ﻳﺎ آﮔﻠﻴﻔﺎ

ﻣﺎرﻫﺎي ﻏﻴﺮ سمي داراي دﻧﺪاﻧﻬﺎﺋﻲ ﺳﺎده ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ راﻫﻲ ﺑﻪ ﻏﺪه زﻫﺮي ﻧﺪارﻧﺪ .

ﺷﻜﻞ ﭘﻮﻟﻚ ﻫﺎي ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﺮ ﺑﺎ ﺷﻜﻞ ﭘﻮﻟﻚ ﻫﺎي ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﺪن ﻛﺎﻣﻼً ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ.

ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﭘﻮﻟﻚ ﻫﺎي ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﺮ و ﺗﻨﻪ، ﻣﺸﺨﺺ و ﻗﺮﻳﻨﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ .

در ﺑﻌﻀﻲ ﭘﻮﻟﻚ ﻫﺎي ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭘﺸﺘﻲ ﺑﺪن ﺻﺎف اﺳﺖ ﺑﺮ ﻋﻜﺲ در ﺑﻌﻀﻲ دﻳﮕﺮ ﭘﻮﻟﻚ ﻫﺎي ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭘﺸﺘﻲ ﺗﻴﻐﻪ دار اﺳﺖ

ﻳﻌﻨﻲ در وﺳﻂ اﻳﻦ ﭘﻮﻟﻚ ﻫﺎ ﺧﻄﻲ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد .

ﭘﻮﻟﻚ ﻫﺎي ﺳﻄﺢ ﺷﻜﻤﻲ ﺻﺎف و ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﭘﻮﻟﻚ ﻫﺎي ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭘﺸﺘﻲ اﺳﺖ .

ﻣﺮدﻣﻚ ﭼﺸﻢ اﻏﻠﺐ ﮔﺮد و دم ﻣﺎر ﻣﻌﻤﻮﻻً ﮔﺮد و دراز اﺳﺖ .

ﭘﻮﻟﻚ ﻫﺎي زﻳﺮ ﻧﺎﺣﻴﻪ دم در ﻳﻚ ﻳﺎ دو ردﻳﻒ ﻗﺮار دارد و ﭘﻮﻟﻚ آﻧﺎل ﻳﺎ ﻣﺨﺮج ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻳﻚ ﻋﺪد و ﻳﺎ دو ﻋﺪد ﺑﺎﺷﺪ .

ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﻃﺮز ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻳﻦ ﭘﻮﻟﻚ ﻫﺎ و ﺷﻤﺎرش آﻧﻬﺎ در ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺎرﻫﺎ ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺖ.

ﻣﺎرﻫﺎي ﻏﻴﺮ زﻫﺮي اﺻﻮﻻً در ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮﻳﻊ و ﭼﺎﺑﻚ ﻫﺴﺘﻨﺪ.

1-1 خانواده تیفلوپیده Family Typhlopidae

مارهای این خانواده عموماً كوچك و كرمی شكل هستند .

بدنشان از پولك‌های نسبتاً گرد و صاف پوشیده است .

ناحیه دم كوتاه ، هم عرض سر و منتهی به یك زائده شاخی است .

پولك‌های سطح شكمی كوچك و شكل آنها با پولك‌های ناحیه پشتی تفاوت چندانی ندارد .

پولك‌های دور بدن بیش از 14 عدد چشم كوچك و در زیر پولك شفاف قرار دارد .

دارای یك پولك جلو پیشانی و یك یا دو پولك بینی نسبتاً وسیع در ناحیه سر و فك پائینی دهانشان فاقد دندان است .

در دو طرف مخرج خارك یا زائده شاخی دیده می شود .

بدن این مارها در یك گونه ایرانی به نام تیفلوپس ورمیكولاریس به رنگ قهوه ای یكنواخت و فاقد خطوط و نقوش است.

جنس تیفلوپس Genus Typhlops

مشخصات : ناحیه سر و گردن نامشخص است .

پولك‌های رسترال ،‌بینی ، چشمی و جلو چشمی بزرگ هستند .

پولك بینی كم و بیش به قسمت قدامی پائینی و قسمت خلفی و بالایی تقسیم شده است .

شكاف پولك بینی در جهت سوراخ بینی امتداد دارد .

شكاف پائینی پولك همیشه وجود دارد ولی شكاف پائینی پولك بینی ممكن است باشد یا نباشد .

لب پائینی دارای چهار پولك است .

دهان كوچك و در قسمت تحتانی ناحیه سر قرار دارد .

فاقد پولك‌های وسیع سطح شكمی و كیسه مخرجی است .

1-2 خانواده لیپتوتیفلوپیده FAMILY LEPTOTYPHLOPIDAE

مارهای این خانواده عموماً كوچك و كرمی شكل هستند .

قطر بدن تقریباً به یك اندازه و از پولك‌های حلقوی یكنواخت پوشیده می باشد .

چشم كوچك و در زیر پولك قرار دارد . گونه‌هایی ایرانی از نظر ظاهری با تیفلوپس كه پولك بینی و چشمی آن به لب بالایی متصل است قابل تفكیك می باشند .

در این خانواده پولك جلو مخرجی بزرگ است و دور بدن دارای 14 پولك است .

فك پائینی دارای دندان و فك بالایی فاقد دندان می باشد .

در دو طرف مخرج خارك یا زائده شاخی دیده می شود .

بدن مارها در گونه‌های ایرانی در قسمت قدامی بدن رنگ پریده و بقیه بدن به رنگ خاكستری روشن و یكنواخت و فاقد خطوط و نقوش است .

جنس لیپتوتیفلوپس Genus Leptotyphlops

مشخصات : پولك‌های رسترال ،‌بینی و چشمی بزرگ هستند .

پولك پیشانی كوچك و همانند پولك‌های سطح پشتی است .

پولك بینی تقسیم شده یا نیمه تقسیم شده می باشد و از سطح بالایی سر در دو طرف پولك رسترال تا لب پائینی امتداد دارد .

پولك چشمی به دهان متصل است .

1-3 خانواده بوئیده (بوآ) FAMILY BOIDAE

بزرگترین مارهای دنیا (آناكندا یا بوآ) جزء این خانواده است .

بدن این مارها از پولك‌های پهن طولی و مورب پوشیده می باشد .

در اطراف پولك مخرجی آثاری از اندام خلفی یا زائده شاخی مشاهده می شود كه در جنس نرها بهتر مشخص می باشد .

مردمك چشم عمودی و فك بالایی و پائینی دارای دندان است .

مارهای این خانواده معمولاً دارای دو ریه می باشند .

در این خانواده 20 تا 33 جنس و بیش از 60 گونه در سطح جهانی وجود دارد .

در ایران از این خانواده تنها یك جنس كه شامل 8 گونه است شناسایی شده است .

جنس اریكس Genus Eryx

مشخصات : دندان‌های قسمت قدامی فك بالایی و پائینی این مارها بلندتر از دندان‌های قسمت خلفی است .

گردن كم و بیش نامشخص و ناحیه سر از پولك‌های كوچك پوشیده شده است .

دارای پولك رسترال بزرگ ، چشم كوچك یا خیلی كوچك كه مردمك آن عمودی است .

دم كوتاه و پولك‌های سطح زیرین آن غالباً در یك ردیف قرار دارند .

پولك‌های سطح پشتی صاف یا تیغه دار و طول مار معمولاً كمتر از یك متر است .

تخم این مار‌ها حاوی نوزاد كوچكی است .

آثاری از استخوان لگن و دست و پا در این مارها وجود دارد كه به صورت خارك یا زائده شاخی در دو طرف مخرج پنهان می باشد .

به این مارها به علت داشتن چشم كوچك كور مار و به سبب كلفتی و كوتاهی دم كه گاهی با ناحیه سر مشتبه می شود مار دو سر نیز می گویند .

البته مار دو سر حقیقی را كه موجودی غیر طبیعی است نباید با این نوع مار اشتباه كرد .

1-4 خانواده كلوبریده FAMILY COLUBRIDAE

بزرگترین و متنوع‌ترین خانواده مارها می باشد . اندازه آنها بسیار متفاوت است .

جنس نر و ماده آنها غالباً هم شكل است ولی دم ماده‌ها بلندتر است كه به تدریج باریك می شود .

پولك‌ها در سطح فوقانی سر وسیع و قرینه می باشند .

پولكهای سطح پشتی بدن صاف یا تیغه دار هستند .

معمولاً چشمها بزرگ و مردمكشان گرد یا عمودی است .

استخوان فك بالایی بطور افقی قرار گرفته و ثابت است . این خانواده شامل دو گروه متفاوت است .
الف – مارهای غیر سمی Agiypha دارای دندان‌های ساده و فاقد نیش دندان Fang هستند
ب – مارهای نیمه سمی Opisthoglipha دارای دندانهای خلفی شیار دار یا نیش دندان می باشند كه در قسمت عقب و در فك بالا قرار دارند .

1- جنس كلوبر Genus Coluber

مشخصات : سطح فوقانی سر از پولكهای بزرگ و قرینه پوشیده می باشد .

مردمك چشم گرد یا مدور است . پولكهای سطح پشتی صاف و دارای حفره یا اپیكال پیت است .

گاهی در قسمت خلفی بدن پولكهای سطح پشتی كمی تیغه دار می باشد .

پولكهای سطح شكمی تمام پهنای بدن مار را در بر می گیرد و تعداد آن بین 150 تا 250 عدد می باشد .
ناحیه دم بلند و استوانه ای شكل است .

پولكهای سطح زیرین دم منقسم می باشد .

فك بالایی این مارها بین 12 تا 18 عدد دندان دارد .

این جنس از مارها با داشتن 25 گونه متفاوت انتشار وسیعی در سطح جهانی دارد و در ایران ده گونه آن شناسایی شده است .

2- جنس كرونلا Genus Coronella

مشخصات : ناحیه سر كم و بیش پهن و گردن مار كمی مشخص و متمایز است .

مردمك چشم گرد و كوچكهای سطح پشتی صاف می باشد . كوچكهای سطح زیرین دم در دو ردیف قرار دارند .

اندازه دندان‌های فك بالایی به سمت عقب دهان بتدریج بزرگتر می شوند .

دو دندان آخر فك بالایی در ردیف سایر دندان‌ها قرار دارد لذا فضای خالی دندانی وجود ندارد .

طول استخوان گیجگاهی فوقانی كمتر از نصف طول جمجمه می باشد و انتهای خلفی آن باعث برآمدگی در قسمت خلفی محفظه مغز نمی شود .

3- جنس ارنیس Genus Erenis

مشخصات : سر كوچك و سطح بالایی پوزه تقریبا گرد است .

سوراخ بینی در پولك غیر منقسم یا نیمه منقسم شده قرار دارد .

مردمك چشم گرد و دارای یك عدد پولك جلو چشمی است .

در اغلب گونه‌ها یك عدد پولك گونه ای مشاهده می شود .

پولك گیجگاهی قدامی یك عدد است .

هر دو پولك چین خلفی خیلی كوتاهتر از دو پولك چین قدامی می باشند .

پولك‌های سطح پشتی صاف و 15 یا 17 عدد است . پولك‌های سطح شكمی گرد و پولك‌های سطح زیرین دم منقسم می باشند .
فك بالایی دارای 10 تا 22 دندان است كه 3 یا 4 عدد قدامی آن كوچكتر و سایر دندان‌ها تقریبا هم اندازه هستند.

4- جنس لیكودن Genus Lycodon

مشخصات : سه تا شش دندان قدامی فك بالایی در جهت عقب دهان به طولشان افزوده می شود .

بعد از یك فاصله یا فضای خالی تعداد 7 تا 15 دندان به سمت عقب دهان افزایش طول دارند .

دندان قدامی فك پائین از سایر دندان‌ها بلند تر است .

گردن نامشخص یا ناحیه سر كمی از گردن متمایز می باشد . چشم كوچك و مردمك آن عمودی است .

سوراخ بینی نسبتاً وسیع و بدن كم و بیش كشیده و استوانه ای شكل است .

پولكهای سطح پشتی صاف یا تیغه دار و در سطح جانبی برجستگی دارد .. اندازه دم متوسط و پولكهای سطح زیرین آن منفرد یا منقسم است .

5- جنس لیتورنكوس Genus Lytorhynchus

مشخصات : سطح فوقانی سر از پولكهای بزرگ و قرینه پوشیده می باشد .

پوزه پهن و برجسته است . سوراخ بینی دو پولك بزرگ و به طور مورب قرار دارد مردمك چشم عمودی است ،

پولكهای سطح پشتی صاف یا كمی تیغه دار و فاقد حفره‌های پولكی (اپیكال پیت) و در قسمت میانی بدن پولكهای سطح پشتی به تعداد 19، 17 و یا 15 عدد به طور طولی قرار دارند .

پولكهای سطح زیرین دم در دو ردیف قرار می گیرند .

فك بالایی این مارها بین 6 تا 9 دندان دارد و دندان‌های خلفی آن بلندتر از دندان‌های قدامی است .

دو دندان آخری با سایر دندان‌های قدامی فاصله دارد و فاقد شیار می باشد .

فك پائینی بین 3 تا 5 دندان دارد .

بدن كشیده و استوانه ای شكل با دمی نسبتاً كوتاه است .

6- جنس ناتریكس (مار آبی) Genus Natrix

مشخصات : ناحیه سر پهن از گردن متمایز است .

سطح فوقانی سر از پولكهای بزرگ و قرینه پوشیده می باشد .

دارای بدنی كشیده و استوانه ای شكل است .

سوراخ بینی در پولك بینی تقسیم شده ای قرار دارد .

دارای پولك گونه ای است . پولكهای ناحیه سر بزرگ و منظم می باشد .

مردمك چشم گرد است .

پولكهای سطح پشتی به طور مشخص تیغه دار و دارای حفره‌های پولكی است (اپیكال پیت) .

پولكهای سطح شكمی پهن و گرد است ،

پولكهای سطح زیرین دم در دو ردیف قرار دارند .

پولك مخرجی منفرد یا منقسم می باشد .

7- جنس اولیگودن Genus Oligodon

مشخصات : سر كوتاه و كمی از ناحیه گردن متمایز . پولكرسترال كاملا به سمت سطح فوقانی پوزه خمیده می باشد .

مردمك چشم گرد و پولك پیشانی خیلی پهن است .

6 تا 16 دندان در فك بالایی و 5 تا 20 دندان در فك پائینی وجود دارد .

پولكهای سطح پشتی صاف و 13 تا 23 عدد است .

پولكهای سطح زیرین دم در دو ردیف می باشند .

8- جنس پسودوسیكلوفیس Genus Pseudocyclophis

مشخصات : همانند جنس ارنیس است ولی پولكهای سطح پشتی 15 عدد و شیار پولك بین بینی برابر یا بزرگتر از شیار پولك جلو پیشانی است .

سر كوچك و مردمك چشم رد می باشد . دارای دو پولك بین بینی و پولك بینی منفرد یا تقسیم نشده است .

پولك جلو چشمی یك عدد و پولك گیجگاهی قدامی یك عدد است .

دو پولك چین خلفی كوتاهتر از دو پولك چین قدامی است .

پولكهای سطح شكمی در نرها بیش از 180 عدد و در ماده‌ها بیش از 200 عدد می باشد .

9- جنس رینكوكالاموس Genus Rhynchocalamus

مشخصات : دندان‌های فك بالایی 6 تا 8 عدد و خلفی آن بلندتر و محكم تر و شیار طولی دندان را ندارد .

دندانهای قدامی فك پائین بلندتر از خلفی است .

سر كوچك و ناحیه گردن نامشخص می باشد . چشم كوچك و مردمك آن گرد است .

دارای پولك گونه ای یا فاقد آن است . سوراخ بینی در پولك بینی منفرد (تقسیم نشده ) قرار دارد .

طول پولك پیشانی نصف طول پولك آهیانه می باشد . پولكهای سطح پشتی صاف و 15 عدد است .

پولك مخرجی و پولكهای سطح زیرین دم منقسم می باشند.

10- جنس اسپالروزوفیس Genus Spalerosophis

مشخصات : قسمت قدامی سطح فوقانی سر به وسیله 20 تا 25 پولك نامنظم پوشیده می باشد .

این پولكها جای پولكهای بین بینی ، جلو پیشانی ، پیشانی ، بالای چشمی و آهیانه را می گیرند .

چشمها به وسیله 10 تا 13 پولك متفاوت محصور می شوند و باعث عدم اتصال پولك لب بالا به چشم می شود .

پولك رسترال در انتهای پوزه شكل خمیده پیدا می كند .

پولك بینی منقسم است .

پولك گیجگاهی به تعدادی پولك كوچك تقسیم می شود .

لب بالایی دارای 10 تا 17 پولك است . پولكهای سطح پشتی در قسمت میانی بدن 25 تا 45 عدد می باشند .

اندازه دندانهای فك بالایی یكسان است.

2- ﻣﺎرﻫﺎي ﻧﻴﻤﻪ سمي ﻳﺎ اوﭘﻴﺴﺘﻮﮔﻠﻴﻔﺎ

اﻳﻦ ﻣﺎرﻫﺎ ﻛﻢ و ﺑﻴﺶ ﺷﺒﻴﻪ ﻣﺎرﻫﺎي ﻏﻴﺮ سمي ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻳﻜﻲ از وﺟﻮه ﺗﻤﺎﻳﺰ آﻧﻬﺎ داﺷﺘﻦ ﻓﻨﮓ ﻳﺎ ﻧﻴﺶ دﻧﺪان ﻋﻘﺒﻲ ﺷﻴﺎردار اﺳﺖ.

ﻓﻨﮓ ﻛﻪ از ﺳﺎﻳﺮ دﻧﺪان ﻫﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮ و داراي ﻛﺎﻧﺎل ﺑﺎز ﻳﺎ ﺷﻴﺎر اﺳﺖ در ﻗﺴﻤﺖ ﻋﻘﺐ دﻫﺎن، در ﻓﻚ ﺑﺎﻻﺋﻲ ﻗﺮار دارد و ﺑﻪ ﻏﺪه زﻫﺮي ﻣﺘﺼﻞ اﺳﺖ.

از ﻧﻈﺮ ﻇﺎﻫﺮي ﻣﺮدﻣﻚ ﭼﺸﻢ اﻳﻦ ﻣﺎرﻫﺎ ﻋﻤﻮدي ﻳﺎ ﮔﺮد اﺳﺖ.

ﺗﻴﺮﻣﺎر ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از اﻧﻮاع اﻳﻦ ﻣﺎرﻫﺎ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﺎ داﺷﺘﻦ ﭼﻬﺎر ﺧﻂ ﺳﻔﻴﺪ رﻧﮓ ﻛﻪ در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺑﺪﻧﺶ اﻣﺘﺪاد دارد ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﺷﻮد.

آﻟﻮﺳﺮ( ﺳﮓ ﻣﺎر ) ﻫﻢ ﻛﻢ و ﺑﻴﺶ ﺣﺮﻛﺎت ﻣﺎر ﺟﻌﻔﺮي را ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و از ﻧﻈﺮ ﺷﻜﻞ ﻇﺎﻫﺮي ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻪ آن ﺷﺒﻴﻪ اﺳﺖ .

آﻟﻮﺳﺮ ﻓﺎﻗﺪ ﻋﻼﻣﺖ ﺻﻠﻴﺒﻲ ﺷﻜﻞ در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﺮ اﻳﻦ ﻣﺎر ﻛﻼً ﺳﻴﺎه رﻧﮓ اﺳﺖ.

مار آلوسر از گروه مارهاي نيمه سمي ايران

تير مار از گروه مارهاي نيمه سمي ايران

3- مارهاي سمي

ﺗﻤﺎم اﻧﻮاع اﻳﻦ ﻣﺎرﻫﺎ داراي ﻓﻨﮓ ﻳﺎ ﻧﻴﺶ دﻧﺪان ﻟﻮﻟﻪ اي ﺷﻜﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ در ﻗﺴﻤﺖ ﭘﻴﺸﻴﻦ دﻫﺎن و در ﻓﻚ ﺑﺎﻻﺋﻲ ﻗﺮار دارد و ﺑﻪ ﻏﺪه ﺳﻤﻲ ﻣﺘﺼﻞ اﺳﺖ. ﺳﺮ اﻳﻦ ﻣﺎرﻫﺎ ﻏﺎﻟﺒﺎً ﻣﺜﻠﺜﻲ ﺷﻜﻞ و ﻧﺎﺣﻴﻪ ﮔﺮدن ﻛﺎﻣﻼً ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ.

اﻛﺜﺮاً دﻣﺸﺎن ﻛﻮﺗﺎه و در ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻤﻲ ﺗﻨﺒﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ.

در ﺑﻌﻀﻲ از اﻧﻮاع اﻳﻦ ﻣﺎرﻫﺎ ، ﺣﻔﺮه اي ﺑﻴﻦ ﭼﺸﻢ و ﺑﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﭘﻴﺖ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ اﺳﺖ.

اﻛﺜﺮاً ﭘﻮﻟﻜﻬﺎي ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﺮﺷﺎن رﻳﺰ و ﻗﺮﻳﻨﻪ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ.

در ﺑﺮﺧﻲ دﻳﮕﺮ ﭘﻮﻟﻜﻬﺎي ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﺮ ﻗﺮﻳﻨﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﻔﭽﻪ ﻣﺎر ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺧﺸﻢ ﭼﻨﺒﺮه زده و ﻳﻚ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺑﻪ ﻃﺮف دﺷﻤﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ.

در اﻳﻦ ﺣﺎلت ﻧﺎﺣﻴﻪ ﮔﺮدن ﮔﺴﺘﺮده ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺳﻄﺢ ﺑﺰرﮔﻲ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .

اﻳﻦ ﺳﻄﺢ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻛﻔﭽﻪ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد

در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﻣﺎر از ﻧﻈﺮ ﺷﻜﻞ ﻇﺎﻫﺮي ﺑﺮاي ﻣﺒﺘﺪﻳﺎن دﺷﻮار ﺑﺎﺷﺪ،

ﺑﺎﻳﺪ ﻏﺎﻟﺒﺎً ﺑﻪ زﻳﺴﺘﮕﺎه ﺧﺎص ﻫﺮ ﻣﺎر ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻛﺎر را آﺳﺎن ﺗﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .

ﻣﻨﻄﻘﻪ ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ ﻣﺎرﻫﺎ از ﻧﻈﺮ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﺋﻲ، زﻳﺴﺘﮕﺎه، روﻳﺸﻬﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ و دﻳﮕﺮ ﺷﺮاﻳﻂ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻓﺮق ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و در ﻫﺮ زﻳﺴﺘﮕﺎﻫﻲ ﺟﺰ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻣﻬﺎﺟﺮت ﻣﺎرﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﺑﻮﻣﻲ ﻛﻤﺘﺮ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ.

دراﻳﺮان 65 ﻧﻮع ﻣﺎر ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪه اﻧﺪ ﻛﻪ 12 ﻧﻮع آﻧﻬﺎ ﺳﻤﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﻣﻮاردﮔﺰش ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎرﻫﺎي ﺳﻤﻲ ، ﺟﻌﻔﺮي ،اﻓﻌﻲ ﮔﺮزه ، اﻓﻌﻲ ﺷﺎﺧﺪار و ﻛﺒﺮي ﺑﻴﺶ از اﻧﻮاع دﻳﮕﺮ در اﻳﺮان رخ داده اﺳﺖ .
در اﻳﺮان ﭼﻬﺎر ﮔﺮوه ﻣﺎر سمي وﺟﻮد دارد و ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از:

-ﮔﺮوه اﻓﻌﻲ ﻫﺎ ﻳﺎ ﺧﺎﻧﻮاده وﻳﭙﺮﻳﺪه و ﻛﺮوﺗﺎﻟﻴﺪه) ﻳﻚ ﮔﻮﻧﻪ) ﺑﺎ 10 ﮔﻮﻧﻪ ﺧﻄﺮﻧﺎك

– ﮔﺮوه ﻣﺎرﻫﺎي ﻛﺒﺮا ﻳﺎ ﺧﺎﻧﻮاده اﻻﭘﻴﺪه ﺑﺎ 2 ﮔﻮﻧﻪ ﺧﻄﺮﻧﺎك

-ﮔﺮوه ﻣﺎرﻫﺎي درﻳﺎﺋﻲ ﻳﺎ ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﻴﺪروﻓﻴﺪه ﺑﺎ دﺳﺖ ﻛﻢ 5 ﮔﻮﻧﻪ ﺳﻤﻲ
-ﮔﺮوه ﻣﺎرﻫﺎي ﻧﻴﻤﻪ ﺳﻤﻲ ﻳﺎ اوﭘﻴﺴﺘﻮﮔﻠﻴﻔﺎ ﺑﺎ 8 ﮔﻮﻧﻪ ﻧﻴﻤﻪ ﺳﻤﻲ

وﻳﮋه ﮔﻴﻬﺎي رﻳﺨﺘﻲ ﻣﺎرﻫﺎي ﺳﻤﻲ اﻳﺮان

ﺣﻔﺮه اي ﺑﻴﻦ ﭼﺸﻢ و ﺑﻴﻨﻲ دارﻧﺪ، ﻣﺮدﻣﻚ ﭼﺸﻢ ﻋﻤﻮدي ﻳﺎ ﺑﻴﻀﻲ اﺳﺖ،

ﺷﻜﻞ ﺳﺮ ﻣﺜﻠﺜﻲ اﺳﺖ و از ﭘﻮﻟﻚ ﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺷﺪه ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﻳﻦ ﭘﻮﻟﻚ ﻫﺎ ﻗﺮﻳﻨﻪ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻳﺎ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ . ﻃﻮل آﻧﻬﺎ ﺗﺎ اﻧﺪازه اي ﻛﻮﺗﺎه و ﺑﺪﻧﻲ ﺿﺨﻴﻢ دارﻧﺪ و در ﺣﺮﻛﺖ ﻗﺪري ﺗﻨﺒﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ.

اﻓﻌﻲ ﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻً زﻧﺪه زا ﻫﺴﺘﻨﺪ .

ﺷﻜﻞ ﺳﺮ آﻧﻬﺎ ﻣﺜﻠﺜﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﭘﻮﻟﻚ ﻫﺎي رﻳﺰ ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺷﺪه ، ﻣﺮدﻣﻚ ﭼﺸﻢ ﻋﻤﻮدي ، دم ﻛﻮﺗﺎه و ﮔﺮدن ﻛﺎﻣﻼً ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ .

در اﻏﻠﺐ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺧﺎﻧﻮاده وﻳﭙﺮﻳﺪه ﻧﻴﺶ دﻧﺪان ﻳﺎ ﻓﻨﮓ ﻫﺎ ﺗﻴﺰ و ﺑﻠﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻋﻘﺐ ﻣﺘﻤﺎﻳﻞ اﺳت.

ﻣﻮﻗﻊ ﮔﺰش اﺣﺘﻴﺎﺟﻲ ﺑﻪ ﮔﺎز ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﺪارﻧﺪ و ﺑﺎ ﻓﺮو ﺑﺮدن ﻧﻴﺸﻬﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺳﻢ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺷﻜﺎر ﺗﺰرﻳﻖ ﻛﻨﻨﺪ.

ﺗﻤﺎم ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻮاده ﺳﻤﻲ و ﺧﻄﺮﻧﺎك ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﮔﺰش اﻳﻦ ﻣﺎرﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻧﺴﻮج زﻳﺮ ﺟﻠﺪي و ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ آن از ﻛﺎر اﻓﺘﺎدن ﻗﻠﺐ و ﻣﺮگ اﺳﺖ

ﺷﻜﻞ: ﻧﻤﺎي ﻓﻨﮓ ﻫﺎ ﻳﺎ دﻧﺪان ﻫﺎي زﻫﺮي(راﺳﺖ)، ﻣﺮدﻣﻚ ﭼﺸﻢ ﻋﻤﻮدي(ﭼﭗ) در ﻣﺎرﻫﺎي ﺳﻤﻲ

ﻣﺎرﻫﺎي ﺳﻤﻲ از دﻧﺪاﻧﻬﺎي ﻧﻴﺶ ﺧﻮد ﺑﺮاي ﺗﺮزﻳﻖ ﺳﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ .

داﺧﻞ اﻳﻦ دﻧﺪان ﻣﺜﻞ ﺳﺮ ﺳﻮزن ﺧﺎﻟﻲ ﺑﻮده و ﻣﺠﺮاي داﺧﻞ آن ﺑﻪ ﻛﻴﺴﻪ زﻫﺮ راه دارد .

ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﻳﻜﺒﺎر اﻳﻦ دو دﻧﺪان ﻣﻲ اﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ دﻧﺪان ﺟﺪﻳﺪي ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻣﻲ ﮔﺮدد .

ﻛﻴﺴﻪ زﻫﺮ ﻛﻪ در ﺳﺮ ﻣﺎر و ﭘﺸﺖ ﮔﻮش داﺧﻠﻲ ﻗﺮار دارد ﺑﺎ اﻧﻘﺒﺎض و ﻓﺸﺎر وارد آﻣﺪه دراﺛﺮ ﮔﺰش، ﻓﺸﺮده ﺷﺪه و زﻫﺮ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺠﺮاي داﺧﻞ دﻧﺪان ﻧﻴﺶ ﺑﻪ داﺧﻞ ﺑﺪن ﻣﺼﺪوم ﺗﺮزﻳﻖ ﻣﻲ ﺷﻮد .

خانواده هاي ﻣﻬﻢ ﻣﺎرﻫﺎي سمي اﻳﺮان

1- خانواده ﻣﺎرﻫﺎي ﻛﺒﺮا ﻳﺎ ﺧﺎﻧﻮاده اﻻﭘﻴﺪه ﺑﺎ 2 ﮔﻮﻧﻪ ﺧﻄﺮﻧﺎك

1-1 كفچه مار با نام علمي Naja Naja Oxiana

ﻛﻔﭽﻪ ﻣﺎر ﺑﺎ ﻧﺎم ﻋﻠﻤﻲ ﻧﺎﺟﺎ ﻧﺎﺟﺎ اوﻛﺴﻴﺎﻧﺎ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده اﻻﭘﻴﺪه اﺳﺖ.

ﻣﺮدﻣﻚ ﭼﺸﻢ ﮔﺮد، در ﻣﺎر زﻧﺪه ﮔﺮدن ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻛﻔﭽﻪ، ﺑﺪن ﺑﻪ رﻧﮓ زرد ﺗﻴﺮه ﻳﺎ ﻗﻬﻮه اي، ﺑﺪون ﺧﺎل ﻳﺎ ﻧﻘﻮش ﻣﺸﺨﺺ، ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻃﻮل آن ﺑﻪ 163 ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ.

ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ آن از اﺳﺘﺎن ﺧﺮاﺳﺎن، اﺳﺘﺎن ﮔﻠﺴﺘﺎن، اﺳﺘﺎن ﺳﻤﻨﺎن ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ.

1-2 ﻣﺎر كبرا با نام علمي Walterinnesia aegyptia

ﻛﺒﺮا ﺑﺎ ﻧﺎم ﻋﻠﻤﻲ واﻟﺘﺮﻳﻨﻪ ﺳﻴﺎ اﺟﻴﺒﺘﻴﺎ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده اﻻﭘﻴﺪه اﺳﺖ.

ﻣﺮدﻣﻚ ﭼﺸﻢ ﮔﺮد، رﻧﮓ ﺑﺪن در ﺳﻄﺢ ﭘﺸﺘﻲ ﻗﻬﻮه اي ﺗﻴﺮه و ﺳﻴﺎه رﻧﮓ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ، ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻃﻮل آن ﺑﻪ 117ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ.

ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ آن از اﺳﺘﺎن ﺧﻮزﺳﺘﺎن(ﻣﺴﺠﺪ ﺳﻠﻴﻤﺎن)، اﺳﺘﺎن ﻓﺎرس(ﻛﺎزرون)، اﺳﺘﺎن ﻛﺮﻣﺎﻧﺸﺎه(ﺳﺮﭘﻞ ذﻫﺎب) ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ.

ﮔﺰش ﻣﺎر ﻫﺎي ﺧﺎﻧﻮاده اﻻﭘﻴﺪه

ﺳﻢ ﻣﺎر ﻫﺎي ﺧﺎﻧﻮاده اﻻﭘﻴﺪه ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﺒﺮا و ﻛﻔﭽﻪ ﻣﺎر ﺑﺮ روي ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﻲ اﺛﺮ ﻣﻲ ﮔﺬارد و ﺑﺎ ﻓﻠﺞ ﻛﺮدن ﻋﻀﻼت ﺗﻨﻔﺴﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﻔﮕﻲ و ﻣﺮگ ﻓﺮد ﻣﻲ ﮔﺮدد.

ﻋﻼﻳﻢ ﺳﻴﺴﺘﻤﻴﻚ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ و در ﻋﺮض 5 ﺗﺎ 10 دﻗﻴﻘﻪ آﺷﻜﺎر ﺷﺪه و ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺳﺒﺐ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺳﺮﻳﻊ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﻲ ﮔﺮدد.

اﺧﺘﻼل ﻣﺮاﻛﺰ ﺣﻴﺎﺗﻲ، ﺗﻨﻔﺴﻲ، ﮔﻴﺠﻲ، ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ ﺷﺪﻳﺪ، ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﻲ، ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ و ﻧﺪرﺗﺎً ﺣﻤﻼت ﺗﺸﻨﺞ رخ ﻣﻲ دﻫﺪ.

اراﻳﻪ ي ﻛﻤﻚ ﻫﺎي اوﻟﻴﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ، ﺑﻪ وﻳﮋه اﻧﺠﺎم ﺗﻨﻔﺲ ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺣﻴﺎي ﻗﻠﺒﻲ – رﻳﻮي در ﻧﺠﺎت زﻧﺪﮔﻲ اﻳﻦ اﻓﺮاد از اﻫﻤﻴﺖ ﺧﺎﺻﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ.

ﻋﻠﺖ ﻣﺮگ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺗﻮﻗﻒ ﺗﻨﻔﺲ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻓﻠﺞ ﻋﻀﻼت ﺗﻨﻔﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺣﺘﻲ در ﻛﻤﺘﺮ از 30 دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻌﺪ از ﮔﺰش اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺪ.

ﻣﺮگ ﻧﺎﺷﻲ از ﺳﻢ ﻣﺎر ﻛﺒﺮي ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ اول رخ ﻣﻲ دﻫﺪ. ﻻزم ﺑﻪ ﻳﺎد آوري اﺳﺖ ،ﭼﻮن ﻣﺎرﮔﺰﻳﺪﮔﻲ در ﻫﺮ ﻛﺸﻮر و ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﺎ ﻣﺎرﻫﺎي ﺧﺎص آن ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ ،

ﺑﺮاي اﻃﻼع ﺻﺤﻴﺢ از اﻧﻮاع ﻣﺎرﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﻨﻄﻘﻪ و ﻧﺤﻮه اراﻳﻪ ي ﻛﻤﻚ ﻫﺎي اوﻟﻴﻪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ

ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻣﺜﻞ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ ، ﺳﺎزﻣﺎن داﻣﭙﺰﺷﻜﻲ و ﻳﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻪ و اﻃﻼﻋﺎت ﻻزم را از آﻧﻬﺎ ﺟﻮﻳﺎ ﺷﺪ.

2- خانواده افعي ها يا خانواده ويپريده و كروتاليده

2-1 افعي دماوندي با نام علمي Vipera latifii متعلق به خانواده ويپريده

افعي دماوندي، ﺳﺮ ﻛﻮﭼﻚ، ﻣﺜﻠﺜﻲ ﺷﻜﻞ و ﻛﺸﻴﺪه، ﻣﺮدﻣﻚ ﭼﺸﻢ ﻋﻤﻮدي، رﻧﮓ ﺑﺪن ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي روﺷﻦ، ﻧﻘﺮه اي، ﻗﻬﻮه اي ﺗﻴﺮه، ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺧﻂ ﻃﻮﻟﻲ ﺗﻴﺮه در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺳﻄﺢ ﭘﺸﺘﻲ ﺗﺎ اﻧﺘﻬﺎي دم، ﮔﺎﻫﻲ ﺧﺎل ﻫﺎي ﺳﻄﺢ ﭘﺸﺘﻲ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ زﻳﮕﺰاگ ﻧﺎﻗﺺ، ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻃﻮل آن ﺑﻪ 79 ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ..ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ آن از اﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان (دﻣﺎوﻧﺪ، ﻓﻴﺮوزﻛﻮه) ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ.

2-2 افعي قفقازي با نام علمي Agkistrodon halys متعلق به خانواده كروتاليده

اﻓﻌﻲ ﻗﻔﻘﺎزي، ﭘﻮزه ﺑﺎرﻳﻚ و اﻧﺘﻬﺎي آن ﻛﻤﻲ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺎﻻ ﻣﻤﺘﺪ، ﺳﻄﺢ ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ ﺳﺮ داراي ﭘﻮﻟﻚ ﻫﺎي ﺑﺰرگ و ﻣﺸﺨﺺ، ﻣﺮدﻣﻚ ﭼﺸﻢ ﻋﻤﻮدي، دم ﻛﻮﺗﺎه ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺎﺗﻲ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻣﺎر زﻧﮕﻲ، ﺑﺪن ﺑﻪ رﻧﮓ زرد ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي، ﻗﺮﻣﺰ ﻳﺎ ﻗﻬﻮه اي روﺷﻦ، ﺳﻄﺢ ﭘﺸﺘﻲ داراي ﻟﻜﻪ ﻫﺎي ﺣﻠﻘﻪ اي ﺷﻜﻞ ﻳﺎ ﺧﻄﻮط ﻋﺮﺿﻲ ﺗﻴﺮه، ﺳﻄﺢ ﺟﺎﻧﺒﻲ داراي ﻳﻚ ﻳﺎ دو ﺳﺮي ﺣﺎل ﻫﺎي ﺗﻴﺮه، ﭘﻮزه ﺗﻴﺮه رﻧﮓ، داراي ﻳﻚ ﺧﺎل ﺗﻴﺮه ﺑﺎ ﺣﺎﺷﻴﻪ روﺷﻦ در ﻗﺴﻤﺖ ﮔﻴﺠﮕﺎه، ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻃﻮل ﺑﻪ 67 ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ.

ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ آن از اﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان ، اﺳﺘﺎن ﮔﻴﻼن، اﺳﺘﺎن ﺳﻤﻨﺎن، اﺳﺘﺎن ﻣﺎزﻧﺪران ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ.

2-3 افعي شاخدار ايراني با نام علمي Pseudocerastes persicus متعلق به خانواده ويپريده

اﻓﻌﻲ ﺷﺎﺧﺪار اﻳﺮاﻧﻲ، ﺳﺮ ﭘﻬﻦ و ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﮔﺮز، ﻣﺮدﻣﻚ ﭼﺸﻢ ﻋﻤﻮدي، داراي دو زاﺋﺪه ﺷﺎﺧﻲ ﺷﻜﻞ در ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﻻي ﭼﺸﻢ، رﻧﮓ ﺑﺪن ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي ﻳﺎ ﻗﻬﻮه اي روﺷﻦ و داراي 4 ﺳﺮي ﺧﺎل درﺷﺖ ﺗﻴﺮه و ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻃﻮل آن 108 ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ اﺳﺖ.

ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ آن از اﺳﺘﺎن ﺧﺮاﺳﺎن، اﺳﺘﺎن ﺳﻴﺴﺘﺎن و ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن، اﺳﺘﺎن ﻛﺮﻣﺎن، اﺳﺘﺎن ﻳﺰد، اﺳﺘﺎن اﺻﻔﻬﺎن، اﺳﺘﺎن ﻓﺎرس، اﺳﺘﺎن ﺳﻤﻨﺎن، اﺳﺘﺎن ﻣﺮﻛﺰي، اﺳﺘﺎن ﺧﻮزﺳﺘﺎن، اﺳﺘﺎن زﻧﺠﺎن ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ.

2-4 افعي شاخدار با نام علمي Cerastes cerastes متعلق به خانواده ويپريده

اﻓﻌﻲ ﺷﺎﺧﺪار، ﺳﺮ ﭘﻬﻦ و ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﮔﺮز، ﻣﺮدﻣﻚ ﭼﺸﻢ ﻋﻤﻮدي، داراي دو زاﺋﺪه ﺷﺎﺧﻲ ﺷﻜﻞ در ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﻻي ﭼﺸﻢ، ﺑﺪن ﺑﻪ رﻧﮓ ﺷﻨﻲ و داراي 4 ﺗﺎ 6 ﺳﺮي ﺧﺎل ﻗﻬﻮه اي، ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻃﻮل 75 ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ اﺳﺖ. ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ آن از اﺳﺘﺎن ﺧﻮزﺳﺘﺎن و از ﻣﻨﺎﻃﻖ اﻟﺒﺎﺟﻲ و ﻓﻜﻪ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ.

2-5 افعي جعفري با نام علمي Echis carinatus متعلق به خانواده ويپريده

اﻓﻌﻲ ﺟﻌﻔﺮي، ﺳﺮ ﻛﻤﻲ ﺑﺎرﻳﻚ و ﻣﺜﻠﺜﻲ ﺷﻜﻞ، ﻣﺮدﻣﻚ ﭼﺸﻢ ﻋﻤﻮدي، رﻧﮓ ﺑﺪن ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي، ﻧﻘﺮه اي، ﺷﻨﻲ، زرد، ﻗﻬﻮه اي،در ﺳﻄﺢ ﺟﺎﻧﺒﻲ داراي ﺧﻂ ﺳﻔﻴﺪ ﺑﻄﻮر زﻳﮕﺰاگ، در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﺮ داراي دو ﺧﻂ ﺳﻔﻴﺪ ﺻﻠﻴﺒﻲ ﺷﻜﻞ، ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻃﻮل آن ﺑﻪ 75 ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ. ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ اﻳﻦ اﻓﻌﻲ از اﺳﺘﺎن ﻫﺎي ﺳﻤﻨﺎن، اﺳﺘﺎن ﺧﺮاﺳﺎن، اﺳﺘﺎن ﺳﻴﺴﺘﺎن و ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن، اﺳﺘﺎن ﻛﺮﻣﺎن، اﺳﺘﺎن ﻓﺎرس، اﺳﺘﺎن ﻫﺮﻣﺰﮔﺎن، اﺳﺘﺎن ﺧﻮزﺳﺘﺎن، اﺳﺘﺎن ﻣﺎزﻧﺪران ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ.

2-6 افعي گرزه مار با نام علمي Vipera lebetina متعلق به خانواده ويپريده

اﻓﻌﻲ ﮔﺮزه ﻣﺎر، ﺳﺮ ﻣﺜﻠﺜﻲ ﺷﻜﻞ ﺑﺎ ﭘﻮﻟﻚ ﻫﺎي رﻳﺰ، ﻣﺮدﻣﻚ ﭼﺸﻢ ﻋﻤﻮدي، ﭘﻮزه ﮔﺮد، ﺑﺪن ﺑﻪ رﻧﮓ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي روﺷﻦ ﻳﺎ ﺗﻴﺮه ﺑﺎ ﺧﺎل ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت، ﻃﻮل آن ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺑﻪ 168 ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ از ﻓﺮاواﻧﺘﺮﻳﻦ اﻓﻌﻲ ﻫﺎي ﻛﺸﻮر اﺳﺖ و از ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺘﺎن ﻫﺎي اﻳﺮان ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ.

2-7 افعي كك مار با نام علمي Eristicophis macmahoni متعلق به خانواده ويپريده

اﻓﻌﻲ ﻛﻚ ﻣﺎر، ﺳﺮ ﭘﻬﻦ و ﺑﺰرگ، ﻣﺮدﻣﻚ ﭼﺸﻢ ﻋﻤﻮدي، ﺑﺪن ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺑﺸﻜﻪ و در ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻴﺎﻧﻲ و ﺟﺎﻧﺒﻲ ﭘﻬﻦ، ﺑﺪن ﺑﻪ رﻧﮓ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي روﺷﻦ و داراي 20 ﺗﺎ 25 ردﻳﻒ ﺧﺎل ﺳﻴﺎه رﻧﮓ ﻛﻮﭼﻚ در ﺳﻄﺢ ﺟﺎﻧﺒﻲ، ﻏﺎﻟﺒﺎ در زﻳﺮ ﻣﺎﺳﻪ ﻫﺎ ﻣﺨﻔﻲ ﺷﺪه، ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻃﻮل آن ﺑﻪ 70 ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ و از اﺳﺘﺎن ﻫﺎي اﺳﺘﺎن ﻛﺮﻣﺎن، اﺳﺘﺎن ﺳﻴﺴﺘﺎن و ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ.

ﮔﺰش اﻓﻌﻲ ﻫﺎي ﺧﺎﻧﻮاده وﻳﭙﺮﻳﺪه

ﮔﺰش اﻳﻦ ﮔﺮوه ﻣﺎرﻫﺎ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺷﺪﻳﺪ ﻣﻮﺿﻌﻲ درﺑﺎﻓﺖ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ.

ورم و ارﻳﺘﻢ ﻣﺤﻞ ﮔﺰش ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻇﺮف 10 دﻗﻴﻘﻪ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺑﺎارزﺷﻲ ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻧﻮع ﻣﺎر ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﮔﺮدد .

ﻋﻼﺋﻢ ﻣﻮﺿﻌﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ورم و درد ﻣﻮﺿﻌﻲ ﺷﺪﻳﺪ، ﮔﺎه ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻧﻜﺮوز ، ﮔﺎﻧﮕﺮن ، ﺗﺎول ، ﺗﺮاوﺷﺎت ﺧﻮﻧﺎﺑﻪ اي و ﺗﺮوﻣﺒﻮزﻫﺎي ﺳﻄﺤﻲ ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮش ﺗﺪرﻳﺠﻲ، ﺗﻐﻴﻴﺮ رﻧﮓ ﭘﻮﺳﺖ در اﺛﺮ ﮔﺰش اﻓﻌﻲ ﻫﺎي ﺧﺎﻧﻮاده وﻳﭙﺮﻳﺪه ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ .

ﻋﻼﻳﻢ ﺳﻴﺴﺘﻤﻴﻚ ﻏﺎﻟﺒﺎً در ﻋﺮض20 دﻗﻴﻘﻪ ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ ﭘﺲ از ﮔﺰش و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﻲ ﺣﺴﻲ، ﻓﺎﺳﻴﻜﻮﻻﺳﻴﻮن ﻋﻀﻼت ﻋﻤﺪﺗﺎ اﻃﺮاف ﻟﺐ، ﻫﻴﭙﻮﺗﺎﻧﺴﻴﻮن ، ﺿﻌﻒ ، ﺗﻌﺮﻳﻖ ، ﻟﺮز، ﮔﻴﺠﻲ ، ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﻏﺪد ﻟﻨﻔﺎوي ﻣﻨﻄﻘﻪ ، ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ ، اﺛﺮ ﺑﺮﺳﻠﻮﻟﻬﺎي ﻣﻴﻮﻛﺎرد و اﻳﺠﺎد ﻛﻮﻻﭘﺲ ﻋﺮوﻗﻲ ، ﮔﺎﻫﻲ اوﻟﻴﮕﻮري و ﻛﻤﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد.

ﻋﻼﻳﻢ ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺷﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺎﻛﻴﻜﺎردي ،ﺗﺎﻛﻲ ﭘﻨﻪ ، ﻫﻴﭙﻮﺗﺮﻣﻲ ، ﻫﻴﭙﻮﺗﺎﻧﺴﻴﻮن ، اﻛﻴﻤﻮز ، ﺑﻲ ﺣﺴﻲ ﻧﻮك اﻧﮕﺸﺘﺎن دﺳﺖ و ﭘﺎ و ﻓﺎﺳﻴﻜﻮﻻﺳﻴﻮﻧﻬﺎي ﻋﻀﻼﻧﻲ و ﻋﻼﺋﻢ ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺧﻴﻠﻲ ﺷﺪﻳﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي در ﭘﺮﻳﺘﻮان و ﭘﺮﻳﻜﺎرد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.

ﻣﺮگ ﻧﺎﺷﻲ از ﺳﻢ اﻓﻌﻲ ﻫﺎ ً2-3 روز ﺑﻌﺪ از ﮔﺰش و در اﺛﺮ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي زﻳﺎد، ﺷﻮك و ﻳﺎ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي در اﻧﺪاﻣﻬﺎي ﺣﻴﺎﺗﻲ رخ ﻣﻲ دﻫﺪ .

ورم در ﻣﺪت 2-3 ﻫﻔﺘﻪ و ﺣﺪاﻛﺜﺮ در ﻋﺮض 2-3 ﻣﺎه از ﺑﻴﻦ ﻣﻲ رود.

ﻧﻜﺮوز ﺑﺎﻓﺘﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻً 1-5 ﻣﺎه و ﮔﺎﻫﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺗﺮ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ.

ﺗﺎوﻟﻬﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻً درﻣﺪت 2-4 ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻲ ﻳﺎﺑﻨﺪ.

اﺧﺘﻼل اﻧﻌﻘﺎدي و ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي در ﺻﻮرت ﻋﺪم درﻣﺎن ﺗﺎ 10 روز، وﻟﻲ ﺑﺎ ﺗﺰرﻳﻖ ﭘﺎدزﻫﺮ درﻋﺮض12 ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺎز ﮔﺸﺖ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ.

3- خانواده مارهاي دريائي يا خانواده هيدروفيده

ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي زﻳﺎدي از ﻣﺎرﻫﺎي درﻳﺎﻳﻲ ﻫﻴﺪروﻓﻴﺪه وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛﻪ از ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻳﮕﺎﻧﻪ آﻧﻬﺎ دﻣﻬﺎي ﭘﻬﻦ ﺑﺮاي ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺷﻨﺎ ﻛﺮدن اﺳﺖ.

اﻳﻦ ﻣﺎرﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده ازﺑﻴﻨﻲ ﻫﺎي ﺧﻮد ﺗﻨﻔﺲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ در زﻳﺮ آب ﺷﻨﺎور ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ زﻳﺮا اﻳﻦ ﺟﺎﻧﺪاران ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺗﻨﻔﺲ از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﻮﺳﺖ را ﻧﻴﺰ دارﻧﺪ.

ﻣﺎر درﻳﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻴﺰان ﺳﻤﻲ را ﻛﻪ در ﻫﻨﮕﺎم ﮔﺰﻳﺪن ﺑﻪ ﺑﺪن ﺷﻜﺎر وارد ﻣﻲ ﻛﻨﺪ را ﻛﻨﺘﺮل ﻛﺮده و ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﭘﺲ از 30 دﻗﻴﻘﻪ دﭼﺎر ﻗﻔﻞ ﺷﺪن ﻓﻚ، درد ﺷﺪﻳﺪ، ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺰان ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ و ﻓﻠﺞ ﺗﺪرﻳﺠﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. ﮔﺮوه ﻣﺎرﻫﺎي درﻳﺎﺋﻲ ﻳﺎ ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﻴﺪروﻓﻴﺪه دﺳﺖ ﻛﻢ 5 ﮔﻮﻧﻪ ﺳﻤﻲ دارد.

ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﭘﺎﻻﻣﻴﺲ ﭘﻼﺗﻮروس، ﻫﻴﺪروﻓﻴﺲ اورﻧﺎﺗﻮس ،ﻫﻴﺪروﻓﻴﺲ اﺳﭙﻴﺮاﻟﻴﺲ، ﻫﻴﺪروﻓﻴﺲ ﺳﻴﺎﻧﻮﺳﻴﻨﻜﺘﻮس از ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺷﻤﺎﻟﻲ و ﺟﻨﻮﺑﻲ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎرس ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ.

ﻣﺎر درﻳﺎﻳﻲ ﭘﺎﻻﻣﻴﺲ ﭘﻼﺗﻮروس

ﻣﺎر درﻳﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻧﺎم ﻋﻠﻤﻲ ﭘﺎﻻﻣﻴﺲ ﭘﻼﺗﻮروس ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﻴﺪروﻓﻴﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎرس وﺟﻮد دارد.

ﺑﺪن اﻳﻦ ﺟﺎﻧﻮر ﺑﻪ رﻧﮓ ﺳﻴﺎه ﻳﺎ ﻗﻬﻮه اي و زرد، ﻧﻘﺶ و ﻧﮕﺎر ﺧﺎل ﻫﺎي ﺑﺪن ﻣﺘﻐﻴﺮ و ﻃﻮل آن ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺑﻪ 70 ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ و در ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺷﻤﺎﻟﻲ و ﺟﻨﻮﺑﻲ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎرس ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ دارد.

ﮔﺰش ﻣﺎرﻫﺎي درﻳﺎﺋﻲ ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﻴﺪروﻓﻴﺪه

  • آﺛﺎر ﮔﺰش در ﻣﺪت ﻧﻴﻢ ﺗﺎ ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت درد و اﻟﺘﻬﺎب ﺑﺴﻴﺎر ﺟﺰﺋﻲ در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﮔﺰش ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻋﻼﺋﻢ ﺳﻴﺴﺘﻤﻴﻚ ﺑﻪ ﺻﻮرت درد ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻋﻀﻼت ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﻣﻮﻗﻊ ﺣﺮﻛﺖ ، ﺳﻔﺘﻲ ﻋﻀﻼت ، ﻓﻠﺞ ﻋﻀﻼت ﭼﺸﻢ ، ﮔﺸﺎدي ﻣﺮدﻣﻚ ، ﻗﻔﻞ ﺷﺪن دﻫﺎن ( ﺗﺮﻳﺴﻤﻮس ) ، اﺧﺘﻼل ﺑﻠﻊ ، ﮔﺎﻫﻲ ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﺣﺎد ﻛﻠﻴﻮي ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﻴﻮﮔﻠﻮﺑﻴﻨﻮري ﺷﺪﻳﺪ و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﻛﺒﺪي رخ ﻣﻲ دﻫﺪ. ﺷﺮوع ﻣﻴﻮﮔﻠﻮﺑﻴﻨﻮري 3-6 ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ از ﮔﺰش و از ﻃﺮﻳﻖ ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﺣﺎد ﻛﻠﻴﻮي ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﻣﺮگ ﺑﻴﻤﺎر ﺷﻮد. ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﺗﻨﻔﺴﻲ و ﮔﺎﻫﻲ آرﻳﺘﻤﻲ ﻳﺎ ﺗﻮﻗﻒ ﻗﻠﺐ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻓﺰاﻳﺶ ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ ﺧﻮن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﺮگ ﻣﻲ ﮔﺮدد ﻣﺮگ ﻧﺎﺷﻲ از ﺳﻢ ﻣﺎرﻫﺎي درﻳﺎﻳﻲً در 12-24 ﺳﺎﻋﺖ اوﻟﻴﻪ و ﻋﻼﻳﻢ درد و ﺧﺸﻜﻲ ﻋﻀﻼﻧﻲ ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﻃﻮل ﻣﻲ ﻛﺸد.
  • روﺷﻬﺎي ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از ﻣﺎرﮔﺰﻳﺪﮔﻲ

  • ﻣﻜﺎن ﺧﻨﻚ و ﺳﺎﻳﻪ دار ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﺷﻜﺎف ﺳﻨﮕﻲ،ﻳﻚ ﻏﺎر ﻳﺎ ﺗﻮرﻓﺘﮕﻲ ﺳﻨﮕﻲ،ﺳﻨﮕﻬﺎي ﻛﻨﺎر ﭼﺸﻤﻪ ﻫﺎ، ﺳﺎﻳﻪ ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎ درﺧﺘﻬﺎ ﺑﺮاي ﻣﺎر ﻛﻪ در ﻃﻮل روز ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺧﻨﻚ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ ﺧﻮد ﺑﻮده ، ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ. ﻗﺒﻞ از وارد ﺷﺪن ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻜﺎﻧﻬﺎ ﺿﻤﻦ دﻗﺖ اﻳﺠﺎد ﺳﺮو ﺻﺪا ﻛﺮدن ﺑﺎﻋﺚ ﻓﺮار ﻣﺎر از اﻳﻦ ﻣﻜﺎﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد .
  • ﻫﻨﮕﺎم راه رﻓﺘﻦ در ﻣﻴﺎن ﻋﻠﻔﻬﺎي ﺑﻠﻨﺪ ﺣﺘﻤﺎ ﺑﺎ دﻗﺖ ﺑﻪ زﻳﺮ ﭘﺎي ﺧﻮد ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ و ﺣﺘﻤﺎ ﻫﻨﮕﺎم راه رﻓﺘﻦ از ﻳﻚ ﭼﻮﺑﺪﺳﺖ،ﻋﺼﺎ و اﺷﻴﺎي دﻳﮕﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد و ﺑﺎ ﻛﺸﻴﺪن آن ﺑﻪ زﻣﻴﻦ و ﺿﺮﺑﻪ زدن ﺑﻪ ﺳﻨﮕﻬﺎ و ﻳﺎ ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎي ﺟﻠﻮي ﭘﺎﻳﺘﺎن ﻣﺎر را از ورود ﺧﻮد آﮔﺎه ﻛﻨﻴﺪ.
  • هشتادو پنج درصد ﻣﺎرﮔﺰﻳﺪﮔﻲ ﻫﺎ از زاﻧﻮ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ اﺗﻔﺎق ﻣﻴﻔﺘﺪ، ﭘﺲ در اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻔﺶ ﻣﻨﺎﺳﺐ دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ و ﺑﺎ ﭘﻮﺷﻴﺪن ﺟﻮراﺑﻬﺎي ﺿﺨﻴﻢ ﺗﺎ زﻳﺮ زاﻧﻮي ﺧﻮد را ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻛﻨﻴﺪ.
  • ﺑﺪون دﻗﺖ و ﺑﻲ ﻣﺤﺎﺑﺎ دﺳﺖ ﺑﻪ زﻳﺮ ﺳﻨﮕﻬﺎي ﺑﺰرگ و ﺗﻮده ﻫﺎي ﻋﻠﻔﻲ ﻓﺮو ﻧﺒﺮﻳﺪ.
  • ﺑﻌﻀﻴﻬﺎ ﺑﺎ دﻳﺪن ﻣﺎر وﻇﻴﻔﻪ ﺧﻮد ﻣﻲ داﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﺎ آﻧﺮا ﺑﻜﺸﻨﺪ و ﻳﺎ آﻧﺮا ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ،ﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺧﻮد دﻟﻴﻞ اﺻﻠﻲ %50 ﻣﺎرﮔﺰﻳﺪﮔﻲ ﻫﺎ اﺳﺖ،ﭘﺲ اﮔﺮ ﻳﻪ وﻗﺘﻲ در ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺑﺎ ﻣﺎري ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪﻳﺪ ﺧﻴﻠﻲ آرام ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﺗﺤﺮﻳﻜﺶ ﻛﻨﻴﺪ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﻲ ﻛﻨﻴﺪ
  • ﻫﻨﮕﺎم ﮔﺮدش در ﻃﺒﻴﻌﺖ در ﺟﺎﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻣﺎر ﻫﺎ ﻓﺮاواﻧﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي دارﻧﺪ ﺑﺴﺘﻦ ﻳﻚ زﻧﮕﻮﻟﻪ ﺑﻪ ﺳﺎق ﭘﺎ و ﺳﻮت زدن و ﻳﺎ اﻳﺠﺎد ﺳﺮ و ﺻﺪا ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﻓﺮار و ﻳﺎ ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﻲ و ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﺳﺒﺐ ﻣﻮﺿﻊ ﮔﻴﺮي دﻓﺎﻋﻲ ﻣﺎر و آﮔﺎﻫﻲ اﻓﺮاد ﻣﻲ ﺷﻮد..
  • ﻫﻴﭽﻮﻗﺖ ﻛﻮﻟﻪ ﭘﺸﺘﻲ ﺧﻮد را ﺑﺎ در ﺑﺎز ﺑﺮ روي زﻣﻴﻦ رﻫﺎ ﻧﻜﻨﻴﺪ.
  • ﻟﺒﺎﺳﻬﺎي ﺧﻮد را ﺑﺮاي ﻣﺪت ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﺮ روي زﻣﻴﻦ رﻫﺎ ﻧﻜﻨﻴﺪ.
  • اﮔﺮ ﻛﻔﺶ ﺧﻮد را در آورده اﻳﺪ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم دوﺑﺎره ﭘﻮﺷﻴﺪن آن دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﻴﺰي ﺗﻮي آن ﻧﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
  •  اﮔﺮ ﭼﺎدر زده اﻳﺪ، ﻫﻤﻴﺸﻪ در آن را ﺑﺴﺘﻪ ﻧﮕﻪ دارﻳﺪ و ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺷﺐ وﺳﺎﻳﻞ و ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﻛﻔﺸﻬﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪ داﺧﻞ ﭼﺎدر ﺑﻴﺎورﻳﺪ اﮔﺮ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻫﺮ دﻟﻴﻠﻲ ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻪ ﺑﻴﺮون ﮔﺬاردن ﺑﺮﺧﻲ ﻟﻮازم از ﺟﻤﻠﻪ ﻛﻔﺸﻬﺎي ﺧﻮد ﺷﺪﻳﺪ، ﺣﺘﻤﺎ آﻧﻬﺎ را داﺧﻞ ﻳﻚ ﻛﻴﺴﻪ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻔﻮذ ﻗﺮار دﻫﻴﺪ
  •  ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﻣﺎر ﺣﺘﻲ ﻣﺮده ﻳﺎ ﻣﺎر ﻛﻮﭼﻚ دﺳﺖ ﻧﺰﻧﻴﺪ.
  •  اﮔﺮ در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﺎ ﻣﺎري ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪﻳﺪ و دﻳﺪﻳﺪ ﻛﻪ ﺣﺎﻟﺖ دﻓﺎﻋﻲ ﺑﻪ ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ،ﺧﻮﻧﺴﺮدي ﺧﻮد را ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻴﺪ و ﺳﻌﻲ ﻛﻨﻴﺪ ﺧﻴﻠﻲ آرام از آن دور ﺷﻮﻳﺪ.

  • اوج ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﺎرﻫﺎ ﭘﺲ از ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﻫﻮا اﺳﺖ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﺑﻪ ﺷﻜﺎر ﻣﻲ ﭘﺮدازﻧﺪ و اﻳﻦ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺐ ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺎر ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻫﺮ ﺟﺎﻳﻲ ﺑﺎﺷﺪ،ﭘﺲ اﮔﺮ در ﺷﺐ ﻗﺼﺪ ﭘﻴﺎده روي دارﻳﺪ از ﭼﺮاغ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ و ﺟﻠﻮي ﭘﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪ دﻗﺖ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ.
  • ﺻﺒﺢ زود ﻣﺎرﻫﺎ از ﺳﺮﻣﺎي دم ﺻﺒﺢ ﺑﻲ ﺣﺎل ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ،ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﺮاي ﮔﺮم ﺷﺪن ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﻜﺎﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﻃﻠﻮع آﻓﺘﺎﺑﮕﻴﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ،ﻣﻲ ﻛﺸﺎﻧﻨﺪ،ﭘﺲ ﻣﺮاﻗﺐ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻜﺎﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺎﺷﻴﺪ
  • ﺑﺎ ﭘﺎي ﺑﺮﻫﻨﻪ روي ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺧﺸﻚ ﻳﺎ ﺗﺮ ﺑﺎزي ﻧﻜﻨﻴﺪ
  •  ﻣﺎرﻫﺎي ﭘﻴﺘﻮن ﺑﺰرگ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻧﺴﺎن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻃﻌﻤﻪ ﻏﺬا ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار دﻫﻨﺪ و ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎ ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻋﻄﺮ و ادﻛﻠﻦ ﺑﻮي ﺻﺎﺑﻮن ﻫﺎي ﺑﻮدار ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ از ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪن ﻣﺎرﻫﺎي ﭘﻴﺘﻮن ﺑﻪ اﻧﺴﺎن ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻳﻌﻨﻲ اﻳﻨﻜﻪ اﻳﻦ ﻣﻮاد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دور ﻛﻨﻨﺪه ﭘﻴﺘﻮن ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﺷﮕﺮان در ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻛﻪ ﭘﻴﺘﻮن وﺟﻮد دارد ﻗﺮارﮔﻴﺮد.

مار گزيدگي

ﻃﺒﻖ آﺧﺮﻳﻦ آﻣﺎر ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺑﻴﻦ 1/2 ﺗﺎ 5/5 ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎرﻫﺎي ﺳﻤﻲ ﻧﻴﺶ زده ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ

و درﺣﺪود 125000ﻫﺰار ﻣﻮرد ﻣﺮگ وﻣﻴﺮ ﻧﺎﺷﻲ از مارگزيدگي اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ. زﻫﺮ ﭼﻬﺎر ﺧﺎﻧﻮاده از ﻣﺎرﻫﺎ ﺑﺮاي اﻧﺴﺎن ﺳﻤﻲ اﺳﺖ.

ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻮارد اﻳﻦ ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮدر ﺟﻨﻮب ﺷﺮﻗﻲ آﺳﻴﺎ 25)ﻫﺰار ﻣﻮرد ) اﺳﺖ.

در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﻛﺸﻮر ﻫﻨﺪ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ آﻣﺎر را دارد؛ در ﻫﻨﺪ ﻫﺮ ﺳﺎﻟﻪ200 ﻫﺰار ﻣﻮرد ﮔﺰﻳﺪﮔﻲ ﻣﺎر ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ از اﻳﻦ ﺗﻌﺪاد 35ﺗﺎ 50 ﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎرﻫﺎي ﺳﻤﻲ ﺟﺎن ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ، ﻣﺎر ﻛﺒﺮي ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻫﺮ ﺳﺎل ﺟﺎن 14 ﻫﺰار ﻧﻔﺮ را ﻣﻲ ﮔﻴﺮد.

ﺑﺮ اﺳﺎس آﻣﺎر، در ﻣﺠﻤﻮع 100 ﻛﺸﻮر در 21 ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن، ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ اﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ.

ﺟﻤﻬﻮري اﻳﺮﻟﻨﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺸﻮري اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻫﻴﭻ آﻣﺎري در ﻣﻮرد ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺳﻢ ﻣﺎر ﻧﺪارد و ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل زﻳﺎد آﻣﺎر اﻧﺴﺎن ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﺻﺤﺮاي آﻓﺮﻳﻘﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎرﻫﺎ ﮔﺰﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ از اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ.

از ﻧﻈﺮ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ ﺟﻨﻮب و ﺟﻨﻮب ﺷﺮﻗﻲ آﺳﻴﺎ و ﺻﺤﺮاي آﻓﺮﻳﻘﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﻣﺎرﻫﺎي ﺳﻤﻲ را دارﻧﺪ.

زﻫﺮﻳﻚ ﭼﻬﺎرم ﻣﺎرﻫﺎي ﺳﻤﻲ ﻣﻮﺟﻮد در ﺟﻬﺎن، ﺑﻌﺪ از ﻧﻴﺶ زدن ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪ درون ﺧﻮن ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻌﺪ ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺮگ اﻧﺴﺎن ﻣﻲ ﺷﻮد.

% 90 ﻣﺎرﮔﺰﻳﺪﮔﻴﻬﺎ در ﻓﺼﻮل ﺑﻬﺎر ﺗﺎ ﭘﺎﻳﻴﺰ و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻫﻢ در ﻣﺮدان دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد.

در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ دﻧﻴﺎ 3500 ﻧﻮع ﻣﺎر وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ از10 درﺻﺪ ﻛﻞ آﻧﻬﺎ ﺳﻤﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ.

ﺑﺮﺧﻼف ﺷﻬﺮت ﺑﺪي ﻛﻪ ﻣﺎرﻫﺎ در ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ اﻧﺴﺎن دارﻧﺪ، ﺑﺎﻳﺪ داﻧﺴﺖ ﻛﻪ اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻣﺎرﻫﺎ ﺑﻴﺶ از آﻧﭽﻪ ﺷﻤﺎ از آﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺗﺮﺳﻴﺪ از ﺷﻤﺎ ﻣﻲ ﺗﺮﺳﻨﺪ و ﻓﻘﻂ ﭼﻨﺪ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺜﻞ ﺷﺎه ﻛﺒﺮي و ﻣﺎﻣﺒﺎي ﺳﻴﺎه (دﻫﺎن ﺳﻴﺎه) ﻛﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﻣﺎر اﻓﺮﻳﻘﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ رﻧﮓ درون دﻫﺎﻧﺶ ﺳﻴﺎه رﻧﮓ اﺳﺖ.

ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ اﻳﻦ ﻣﺎرﻫﺎ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺷﻮﻧﺪ ﮔﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ اﻧﺴﺎن ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ اﻧﺪازه ﻣﺎﻣﺒﺎي ﺳﻴﺎه ﺑﻪ 4/5 ﻣﺘﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ و ﻳﻚ ﺑﺎر ﺗﺰرﻳﻖ زﻫﺮ آن ﻗﺎدر اﺳﺖ 20 ﺗﺎ 30 ﻧﻔﺮ اﻧﺴﺎن را ﺑﻜﺸﺪ.

ﺳﻤﻲ ﻋﺼﺒﻲ دارد و ﻣﺮگ ﺑﺮ اﺛﺮ ﻓﻠﺞ و ﺗﻮﻗﻒ ﺗﻨﻔﺲ و ﻗﻠﺐ رخ ﻣﻲ دﻫﺪ ﻣﺮگ 15 ﺗﺎ 120 دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻌﺪ از ﮔﺰش اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓتد.

ﻣﺎرﻫﺎ ﺟﺎﻧﻮراﻧﻲ ﮔﻮﺷﺘﺨﻮار و ﺧﻮﻧﺴﺮد ﻫﺴﺘﻨﺪ.

ﻏﺬاي ﻣﺎرﻫﺎ، ﺣﺸﺮات، ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن، ﭘﺴﺘﺎﻧﺪاران ﻛﻮﭼﻚ، ﺳﺎﻳﺮ ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن و ﺣﺘﻲ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺎرﻫﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ.

ﻣﺎرﻫﺎي ﺳﻤﻲ ﻃﻌﻤﻪ ﺧﻮد را ﻗﺒﻞ از ﺑﻠﻌﻴﺪن ﮔﺎز ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ.

ﻣﺎرﻫﺎي ﻏﻴﺮﺳﻤﻲ ﺷﻜﺎر ﺧﻮد را ﺑﺎ ﭘﻴﭽﻴﺪن ﺑﻪ دور ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ ﺟﺎﻧﺪار و اﻋﻤﺎل ﻓﺸﺎر و اﻧﻘﺒﺎض و ﺷﻜﺴﺘﻦ ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ ﺣﻴﻮان ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺗﻨﻔﺲ ﺟﺎﻧﺪار و ﻳﺎ اﻳﺠﺎد اﻳﺴﺖ ﻗﻠﺒﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد، در دام ﻣﻲ اﻧﺪازﻧﺪ.

ﺑﻌﻀﻲ از ﻣﺎرﻫﺎ ﻫﻢ ﭘﺲ از ﺑﺪام اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﺷﻜﺎر و ﺑﺪﻧﺪان ﮔﺮﻓﺘﻦ آﻧﻬﺎ، ﺷﻜﺎر را ﺑﻄﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻲ ﺑﻠﻌﻨﺪ.

ﻋﻼﺋﻢ و ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻛﻠﻲ ﻣﺎر ﮔﺰﻳﺪﮔﻲ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از:

ﻣﺸﺎﻫﺪه ي ﻳﻚ ﺟﻔﺖ ﻋﻼﻣﺖ ﺳﻮراخ ﺷﺪﮔﻲ

(اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻣﻮاردي ﺑﻪ ﺟﺎي دو ﺳﻮراخ ﺟﺎي دﻧﺪان زﻫﺮي ﺗﻌﺪاد ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺟﺎي دﻧﺪان زﻫﺮي دﻳﺪه ﺷﻮد)

ﻳﺎ زﺧﻢ در ﻣﺤﻞ ﻧﻴﺶ زدﮔﻲ،درد و ﺳﻮزش ﺷﺪﻳﺪ در ﻣﺤﻞ ﮔﺰﻳﺪﮔﻲ،ﺗﻮرم ﻛﻪ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺮﻛﺰي اﻧﺪام و ﺑﻪ ﻃﺮف ﺗﻨﻪ ي ﻓﺮد ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻛﺮده،

ﻗﺮﻣﺰي ﭘﻮﺳﺖ و ﺑﺮوز ﺗﺎول، ﺗﻮرم ﻋﺮوق ﻟﻨﻔﺎوي در ﻋﻀﻮ ﮔﺰﻳﺪه ﺷﺪه، ﺗﻬﻮع ، اﺳﺘﻔﺮاغ ، ﺳﺮﮔﻴﺠﻪ و اﺣﺴﺎس ﺿﻌﻒ ،ﻛﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن،ﺗﺐ ،

ﻟﺮز و ﺗﻌﺮﻳﻖ ،ﺳﻮزن ﺳﻮزن ﻳﺎ ﻛﺮﺧﺖ ﺷﺪن ﻧﻮك اﻧﮕﺸﺘﺎن و اﻃﺮاف ﻟﺐ و دﻫﺎن ،ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي از ﺑﻴﻨﻲ، وﺟﻮد ﺧﻮن در ادرار ﻳﺎ ﻣﺪﻓﻮع (ﻣﻠﻨﺎ)،

ﺗﻨﺪ ﺷﺪن ﺗﻨﻔﺲ ﻳﺎ ﺗﻨﮕﻲ ﻧﻔﺲ ،اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﺒﺾ و ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ از ﻋﻼﻳﻢ ﻛﻠﻲ ﻣﺎرﮔﺰﻳﺪﮔﻲ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮد

ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻮع ﻣﺎر و ﻛﻼس ﺳﻤﻲ ﻣﺘﻔﺎوت ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.

ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﻧﻘﺎط ﺑﺪن ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎرﻫﺎ ﻣﻮرد ﮔﺰش ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ، دﺳﺘﻬﺎ و ﭘﺎﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ.

ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺎر، ﻋﻼﻳﻢ و ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﺎرﮔﺰﻳﺪﮔﻲ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ.

ﺣﺠﻢ ﻣﺎر، ﺳﻦ ﻣﺎر، ﻣﻘﺪار ﺗﺰرﻳﻖ ﺳﻢ، ﻗﺪرت ﻛﺸﻨﺪﮔﻲ ﺳﻢ، ﻣﺤﻞ ﺗﺰرﻳﻖ ﺳﻢ در ﺑﺪن و ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت دﻳﮕﺮ در ﺑﺮوز ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﺎرﮔﺰﻳﺪﮔﻲ ﻣﺆﺛﺮﻧﺪ.

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺴﻴﺎري از اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎرﻫﺎي ﺳﻤﻲ ﮔﺰﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ

دﭼﺎر ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺧﻔﻴﻒ ﺷﺪه و ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻧﻤﻲدﻫﻨﺪ.

ﺑﺴﻴﺎري از ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﺎرﮔﺰﻳﺪﮔﻲ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﻪ آﺛﺎر اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺳﻢ ﺗﺰرﻳﻖ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎر ﻧﺪارد.

ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻣﺎر و ﻓﺮوﺷﺪن دﻧﺪاﻧﻬﺎ در ﺑﺪن، ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺮس و وﺣﺸﺖ ﻓﺮد ﻣﺎرﮔﺰﻳﺪه ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ

و ﻋﻼوه ﺑﺮ آن اﻧﺠﺎم ﺑﻌﻀﻲ از اﻗﺪاﻣﺎت و ﻛﻤﻜﻬﺎي اوﻟﻴﻪ

ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﭙﺶ ﻗﻠﺐ، ﻟﺮزش، ﺑﺮاﻓﺮوﺧﺘﮕﻲ، ﺗﻌﺮﻳﻖ، اﺣﺴﺎس ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ،

درد ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ، ﻧﻔﺲ زدن، ﮔﻴﺠﻲ، ﻏﺶ، ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ و ﺑﻲ ﺣﺴﻲ دﺳﺖ و ﭘﺎ، ﺑﻲ ﺣﺎﻟﻲ و ﻛﺮﺧﺘﻲ ﺷﻮد.

دراﻳﺮان 65 ﻧﻮع ﻣﺎر ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪه اﻧﺪ ﻛﻪ 12 ﻧﻮع آﻧﻬﺎ ﺳﻤﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ.

ﻣﻮارد ﮔﺰش ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎرﻫﺎي ﺳﻤﻲ، اﻓﻌﻲ ﺟﻌﻔﺮي ،اﻓﻌﻲ ﮔﺮزه ، اﻓﻌﻲ ﺷﺎﺧﺪار و ﻛﺒﺮي ﺑﻴﺶ از اﻧﻮاع دﻳﮕﺮ در اﻳﺮان رخ داده اﺳﺖ.

در اﻳﺮان ﻃﻲ ﺳﺎل ﻫﺎي 1380-85 ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺣﺪود 5 ﺗﺎ 7 ﻫﺰار ﻣﺎر ﮔﺰﻳﺪﮔﻲ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ

ﺑﺮوز ﻣﻮارد ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ در ﺑﻴﻦ ﻣﺼﺪوﻣﻴﻦ 1-2 در ﻫﺮ ﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ.

داروي اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ درﻣﺎن ﻣﺎر ﮔﺰﻳﺪﮔﻲ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺮم ﺿﺪ زﻫﺮ ﭘﻠﻲ واﻻن اﺳﺖ

ﻛﻪ در ﻛﺸﻮرﻣﺎن ﺳﺮم ﺳﺎزي ﺣﺼﺎرك ﻛﺮج آن را از اﺳﺐ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ .

تعداد وﻳﺎل ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻓﺮد ﻣﺎر ﮔﺰﻳﺪه ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺪت ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺳﺮم ﺳﺎزي رازي ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ.

ﺟﻬﺖ ﺧﻨﺜﻲ ﻧﻤﻮدن ﺳﻢ ﻣﺎرﻫﺎ ازﭘﺎدزﻫﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد و در ﻣﺼﺪوﻣﻴﻦ ﺷﺪﻳﺪ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺎدزﻫﺮ اﻟﺰاﻣﻲ اﺳﺖ.

ﺗﺠﻮﻳﺰﭘﺎدزﻫﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺰﺷﻜﺎن و ﭘﺮﺳﻨﻞ ﺗﻌﻠﻴﻢ دﻳﺪه و در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن و ﻳﺎ درﻣﺎﻧﮕﺎه ﻣﺠﻬﺰ اﻧﺠﺎم ﮔﻴﺮد.

ﺑﺨﺶ ﺟﺎﻧﻮران ﺳﻤﻲ اﻧﺴﺘﻴﺘﻮ رازي اﻳﺮان ﺳﺎﺑﻘﻪ اي ﻃﻮﻻﻧﻲ در ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﻮاع دارو ﻫﺎ و ﭘﺎدزﻫﺮ ﻫﺎ از ﻣﺎرﻫﺎي اﻳﺮاﻧﻲ و ﺧﺎرﺟﻲ دارد.

اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﻛﻪ از 40 ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺧﻮد را آﻏﺎز ﻛﺮده اﺳﺖ

و ﭘﺲ از ﺳﺎﺧﺖ ﭘﺎدزﻫﺮﻫﺎي ﻣﻨﻮواﻻن و ﺗﺘﺮاواﻻن، اﻛﻨﻮن ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻮع ﭘﻠﻲ واﻻن ﺷﺪه

ﻛﻪ ﻗﺎدر اﺳﺖ زﻫﺮ 6 ﻧﻮع ﻣﺎر ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻤﻲ ﺧﻄﺮﻧﺎك را ﺧﻨﺜﻲ ﻛﻨﺪ.

ﻛﻮدﻛﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﻢ ﻣﺎرﻫﺎ آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮﺗﺮ از ﺑﺎﻟﻐﻴﻦ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ

و ﻟﺬا ﻣﻘﺪار ﺑﻴﺸﺘﺮي ﭘﺎدزﻫﺮ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.

ﺗﺠﻮﻳﺰ ﭘﺎدزﻫﺮ از ﻃﺮﻳﻖ اﻧﻔﻮزﻳﻮن ورﻳﺪي ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد

ارزش ﺗﺰرﻳﻖ داﺧﻞ ورﻳﺪي ﭘﺎدزﻫﺮ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻨﺜﻲ ﺳﺎزي ﺳﻢ ﺳﺮﻳﻌﺎً اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﻴﺮد.

در ﺗﺠﻮﻳﺰ ورﻳﺪي ﺗﺸﺨﻴﺺ و ﻛﻨﺘﺮل ﻋﻼﻳﻢ آﻟﺮژﻳﻚ راﺣﺖ ﺗﺮ اﺳﺖ.

اول ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻨﺪﻗﻄﺮه از ﭘﺎدزﻫﺮ را اﻧﻔﻮزﻳﻮن ﻧﻤﻮد

و ﺳﭙﺲ ﭼﻨﺪ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﺮاي ﺑﺮوز آﺛﺎر و ﻋﻼﻳﻢ آﻟﺮژﻳﻚ ﺻﺒﺮ ﻛﺮد

و در ﺻﻮرت ﻋﺪم وﺟﻮد ﻋﻼﺋﻢ آﻟﺮژﻳﻚ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اداﻣﻪ ﺗﺰرﻳﻖ اﻗﺪام ﻣﻲ ﺷﻮد

ﺗﺮس از ﻣﺎر

ﻓﻮﺑﻴﺎ ﻳﺎ ﺗﺮس ﺷﺪﻳﺪ ﭘﺪﻳﺪه اي اﺳﺖ

ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﻳﺎ ﻧﺎﺧﻮد آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺴﻴﺎري از اﻧﺴﺎﻧﻬﺎي ﺟﻬﺎن را ﻣﺨﺘﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ.

اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﺮس از ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻲ ﺧﻄﺮﻧﺎك اﺳﺖ

و ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻛﻨﺘﺮل آن ﺑﺮاي ﻓﺮد ﻣﺒﺘﻼ ﺳﺨﺖ و ﮔﺎﻫﻲ ﻏﻴﺮ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ.

ﺗﺮس از ﻣﺎر ﻳﻜﻲ از راﻳﺞ ﺗﺮﻳﻦ ﻓﻮﺑﻴﺎﻫﺎ در ﻣﻴﺎن ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺮدم اﺳﺖ.

ﺗﺮس از ﻣﺎررﻳﺸﻪ در ﺑﺴﻴﺎري از ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﺎ واﻓﺴﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﺎورﻧﻜﺮدﻧﻲ درﺑﺎره آن دارد و ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل زﻳﺎد رﻳﺸﻪ اي ﺗﻜﺎﻣﻠﻲ دارد.

در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻫﺎي دور ﺗﺸﺨﻴﺺ دادن ﻣﺎرﻫﺎ ﺑﺮاي ﺑﻘﺎي اﻧﺴﺎن ﻧﻘﺸﻲ ﺣﻴﺎﺗﻲ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ.

ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺎرﻫﺎ در ﻳﻚ ﭼﺸﻢ ﺑﻪ ﻫﻢ زدن ﻳﻜﻲ از رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺗﻜﺎﻣﻠﻲ اﺳﺖ

ﻛﻪ ﺑﻪ اﺟﺪاد اﻧﺴﺎن در ﺟﻬﺎن وﺣﺸﻲ ﻣﺎ ﻗﺒﻞ ﺗﺎرﻳﺦ اﻣﻜﺎن ﺑﻘﺎ داده اﺳﺖ.

ﻣﺎرﻫﺎ ﺟﺎﻧﻮران ﻣﻔﻴﺪي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻤﻲ در ﺗﻌﺎدل ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ﻣﺎ دارﻧﺪ.

اﻳﻦ ﺧﺰﻧﺪه ﺧﻮش ﺧﻂ و ﺧﺎل ﻳﻜﻲ از ﻣﻔﻴﺪﺗﺮﻳﻦ ﺣﻴﻮاﻧﺎت اﻳﻦ ﻛﺮه ﺧﺎﻛﻲ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﻮاع دارو ﻫﺎ و ﺳﺮم ﻫﺎ و واﻛﺴﻦ ﻫﺎﺳﺖ

و ﺟﺎﻟﺐ ﺗﺮ اﻳﻨﻜﻪ اﻳﻦ دارو ﻫﺎ از ﺑﺰاق دﻫﺎن ﻳﺎ ﻫﻤﺎن زﻫﺮ ﻣﺎرﻫﺎﻳﻲ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﻤﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ .

ﻟﺬا ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﻲ ﻓﻮري و آﺳﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي زﻫﺮي و ﻏﻴﺮ زﻫﺮي ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ

ﻣﻮﺿﻮع ﺟﺎﻟﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺮاي ﻣﺮدم ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ آﺳﻴﺐ ﻛﻤﺘﺮي ﺑﻪ اﻳﻦ ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن ﻣﻔﻴﺪ واﻗﻊ ﺷﻮد.

زﻳﺴﺘﮕﺎه ﻣﺎرﻫﺎ

ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻃﺮز زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺎرﻫﺎ و ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻧﻮع آب و ﻫﻮا و ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﻠﻴﻤﻲ ﻫﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ در ﻓﺼﻮل ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎل ﻣﻲ ﺗﻮان ﺣﺪس زد

ﻛﻪ ﭼﻪ ﻧﻮع ﻣﺎرﻫﺎﻳﻲ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ.

ﻣﺎرﻫﺎ را از ﻧﻈﺮ ﻣﺤﻞ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ زﻣﻴﻨﻲ و درﻳﺎﺋﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ.

ﻣﺎرﻫﺎي زﻣﻴﻨﻲ اﻏﻠﺐ در ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎ , دﺷﺘﻬﺎ ،ﻛﻮﻫﺴﺘﺎﻧﻬﺎ ، ﻻي ﺑﻮﺗﻪ ﻫﺎ ، زﻳﺮ ﺗﺨﺘﻪ ﺳﻨﮕﻬﺎ

و داﺧﻞ ﺣﻔﺮه ﻫﺎ و ﻳﺎ روي درﺧﺘﻬﺎ و ﮔﺎﻫﻲ در ﺑﺎﺗﻼﻗﻬﺎ ﻳﺎ در آب رودﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ.

اﻣﺎ ﻣﺎرﻫﺎي درﻳﺎﺋﻲ در ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺟﺰ آب درﻳﺎﻫﺎ ﻗﺎدر ﺑﻪ اداﻣﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ .

اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻌﻀﻲ از اﻧﻮاع ﻣﺎرﻫﺎي درﻳﺎﺋﻲ ﮔﺎﻫﻲ در ﺳﻮاﺣﻞ ﺻﺨﺮه اي ﺑﻪ ﺧﺸﻜﻲ ﻣﻲ آﻳﻨﺪ

وﻟﻲ از ﺳﺎﺣﻞ زﻳﺎد دور ﻧﻤﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﻣﺠﺪادا ﺑﻪ درﻳﺎ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ.

ﻓﺸﺮدﮔﻲ و ﭘﻬﻨﻲ دم ﻳﻜﻲ از ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﺎرﻫﺎي درﻳﺎﺋﻲ اﺳﺖ.

ﻣﺎرﻫﺎي زﻣﻴﻨﻲ اﻏﻠﺐ ﺟﺎﻫﺎي آرام و ﺳﺎﻛﺖ را ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ.

در ﻓﺼﻞ ﺑﻬﺎر و ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﻛﻪ دوران ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ و ﺟﻨﺒﺶ آﻧﻬﺎ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺷﻜﺎر ﻣﻲ ﭘﺮدازﻧﺪ

و در ﻓﺼﻞ زﻣﺴﺘﺎن ﺳﺴﺘﻲ و رﺧﻮت ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ

و ﺣﺮﻛﺎت آﻧﻬﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻨﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﺑﻪ ﺧﻮاب زﻣﺴﺘﺎﻧﻲ ﻣﻲ روﻧﺪ

ﻛﻪ اﻳﻦ ﻳﻜﻲ از ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺧﻮﻧﺴﺮد اﺳﺖ ﺧﻮاب زﻣﺴﺘﺎﻧﻲ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﻌﺘﺪل ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه اﺳﺖ.

ﭘﻮﺳﺖ اﻧﺪازي ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﺷﺮاﻳﻂ و ﻋﻮاﻣﻞ اداﻣﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺎرﻫﺎ اﺳﺖ

ﻛﻪ در اﺛﺮ آن ﻧﺸﺎط و ﺳﻼﻣﺖ ﺧﻮد را ﺣﻔﻆ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ.

ﺿﻤﻨﺎ ﭘﻮﺳﺖ اﻧﺪازي ﺑﺎ ﻧﺤﻮه ﺗﻐﺬﻳﻪ و رﺷﺪ ﻣﺎر ارﺗﺒﺎط دارد.

ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻦ ﻣﺎرﻫﺎ ﺑﻌﻠﺖ رﺷﺪ ﺳﺮﻳﻊ وﻛﻮﺗﺎﻫﻲ دوران ﻧﻮزادﻳﺸﺎن ﻣﻘﺪور ﻧﻴﺴﺖ.

در اﻳﻦ ﻛﺎر ﻏﺎﻟﺒﺎ رﻧﮓ ، ﺟﺜﻪ، ﻃﻮل و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﺎرﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻛﻤﻜﻲ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ.

ﺑﻨﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ ﻛﻪ ﻣﺎرﻫﺎ از ﻳﻚ ﻋﻤﺮ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﻬﺮه دارﻧﺪ، ﺑﺮﺧﻲ ﻃﻮل ﻋﻤﺮ آﻧﻬﺎ را 12 ﺗﺎ 40 ﺳﺎل ﮔﺰارش ﻛﺮده اﻧﺪ.

اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ رﻗﻢ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ روي ﻣﺎرﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ در ﺑﺎغ وﺣﺶ ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ.

از ﺷﻜﻞ ﻇﺎﻫﺮي دم ﺗﺎ ﺣﺪي ﻣﻲ ﺗﻮان ﺟﻨﺲ ﻣﺎر را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮد.

ﻣﺎرﻫﺎ ﻛﻪ دﻣﺸﺎن ﺑﺘﺪرﻳﺞ ﺑﺎرﻳﻚ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻣﺎده و آﻧﻬﺎﺋﻲ ﻛﻪ دﻣﺸﺎن دﻓﻌﺘﺎ ﺑﺎرﻳﻚ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻧﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ.

اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﺑﺎزرﺳﻲ آﻧﺎن ﻳﺎ ﻣﺨﺮج ﻣﺎر و ﻣﺸﺎﻫﺪه آﻟﺖ ﺗﻨﺎﺳﻠﻲ اﻳﻦ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻣﻲ ﮔﺮدد.

رﻓﺘﺎر ﻣﺎرﻫﺎ

ﻣﺎرﻫﺎ ﻣﻨﺎﻃﻖ آرام و ﺳﺎﻛﺖ را ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﻲ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ. ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺎرﻫﺎي ﺳﻤﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻛﻨﺪ اﺳﺖ.

در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﺎرﻫﺎي ﻧﻴﻤﻪ ﺳﻤﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺎرﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﺳﻤﻲ ﺳﺮﻳﻊ و ﭼﺎﺑﻚ ﻫﺴﺘﻨﺪ.

ﻧﻮﻋﻲ ﻣﺎر وﺟﻮد دارد ﻛﻪ در ﻣﻮﻗﻊ اﺣﺴﺎس ﺧﻄﺮ ﺳﺮ ﺧﻮد را ﺑﺎﻻ ﻧﮕﻪ ﻣﻲ دارد

و ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ دادن ﺷﻜﻞ ﻳﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺎﻫﻴﭽﻪ ﻫﺎي ﻧﺎﺣﻴﻪ ﮔﺮدن و ﭘﻬﻦ ﻛﺮدن آن ﺷﻜﻞ ﻛﻔﭽﻪ را ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ

و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﻪ ﻛﻔﭽﻪ ﻣﺎر و ﻛﺒﺮا ﻣﻮﺳﻮم اﺳﺖ.

در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻧﻮع دﻳﮕﺮ ﻛﺒﺮا ﻛﻪ در ﺟﻨﻮب اﻳﺮان اﺳﺖ ﺑﺎ ﺟﻬﺸﻬﺎي ﻛﻮﺗﺎه و ﺻﺪاي ﻣﺨﺼﻮص ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ.

ﻣﺎر ﺷﺎﺧﺪار ﺑﺎ داﺷﺘﻦ دو زاﺋﺪه ﺷﺎﺧﻲ در ﻗﺴﻤﺖ ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ ﭼﺸﻢ ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ.

ﻣﺎر ﺟﻌﻔﺮي ﻋﻼﻣﺖ ﺻﻠﻴﺒﻲ ﺷﻜﻞ ﺳﻔﻴﺪ رﻧﮓ در ﺳﻄﺢ ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ ﺳﺮ دارد و ﻣﺎﻧند ﻣﺎر ﺷﺎﺧﺪار از ﭘﻬﻠﻮ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .

ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﺎرﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺎرﭘﻴﭻ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ.

ﻣﺎرﻫﺎ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﻣﺎﻫﻴﭽﻪ ﻫﺎي ﻗﻮي ﺳﺘﻮن ﻣﻬﺮه ﻫﺎ و ﻣﺎﻫﻴﭽﻪ ﻫﺎي ﺑﻴﻦ دﻧﺪه ﻫﺎ ﻗﺎدرﻧﺪ اﻧﺘﻬﺎي آزاد دﻧﺪه ﻫﺎ را ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ درآورﻧﺪ

و ﻋﻤﻞ ﺧﺰﻳﺪن را اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ.

ﺑﻌﻀﻲ ﻣﺎرﻫﺎ ﻫﻮاي ﻓﺸﺮده و ذﺧﻴﺮه ﺷﺪه در ﺷﺶ ﻫﺎﻳﺸﺎن را ﺑﺎ ﺻﺪاي ﺧﺎﺻﻲ ﺧﺎرج ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد.

اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﺻﺪا در اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ آﻧﻬﺎ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ .

ﮔﺎﻫﻲ ﻣﺎرﻫﺎ ﺑﺎ اﻳﺠﺎد ﺻﺪا ﺑﺮ اﺛﺮ ﻣﺎﻟﺶ ﭘﻮﻟﻜﻬﺎ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺎر ﺟﻌﻔﺮي و ﻳﺎ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ در آوردن ﺳﺮﻳﻊ زاﺋﺪه ﻏﻀﺮوﻓﻲ دم در اﻓﻌﻲ ﻗﻔﻘﺎزي و ﻳﺎ ﻃﻠﺤﻪ ﻣﺎر ﺑﻪ ﺗﻘﻠﻴﺪ از ﻣﺎر ﻛﺒﺮي ﺗﺎ ﺣﺪودي ﮔﺮدن ﺧﻮد را ﭘﻬﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ

ﻳﺎ آﻟﻮ ﺳﺮ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺑﻮﻳﮕﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﺎر ﺟﻌﻔﺮي را ﺑﺨﻮد ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ.

ﺑﻌﻀﻲ از ﻣﺎرﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﺳﻤﻲ ﻫﻢ ﺑﺎ ﻛﺸﻴﺪن ﻧﻔﻴﺮ اداي اﻓﻌﻲ ﻫﺎ را در ﻣﻲ آورﻧﺪ.

اﻧﻮاﻋﻲ از ﻣﺎرﻫﺎ ﻣﺜﻞ ﻣﺎر آﺑﻲ ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺮس و ﺑﺮاي دور ﻛﺮدن دﺷﻤﻦ ﺗﺮﺷﺤﺎت ﺑﺪ ﺑﻮﻳﻲ از ﻏﺪه ﻫﺎي واﻗﻊ در ﻧﺎﺣﻴﻪ آﻧﺎل ﻳﺎ ﻣﺨﺮج ﺧﺎرج ﻣﻲ ﻛﻨﺪ.

ﻣﺎرﻫﺎ داراي ﻗﺪرت ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻜﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ و از ﻣﺤﻞ ﻣﺴﻜﻮﻧﻲ ﺧﻮد ﭼﻨﺪان دورﻧﻤﻲ ﺷﻮﻧﺪ.

وﻟﻲ اﮔﺮ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ آﻧﻬﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮي ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ, ﺑﻪ ﻣﻜﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮي ﻣﻬﺎﺟﺮت ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ.

ﻣﺎرﻫﺎ اﻧﮕﻴﺰه ﻣﺴﻜﻦ ﮔﺰﻳﻨﻲ دارﻧﺪ

و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻜﺎن اﺟﺒﺎري آﻧﻬﺎ ﺗﺎ ﻣﺪﺗﻬﺎ ﻣﻮﺟﺐ اﺧﺘﻼل در ﭘﻮﺳﺖ اﻧﺪازي، ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺜﻞ و ﺣﺘﻲ ﺗﻐﺬﻳﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد.

اﻋﺘﺼﺎب ﻏﺬا در ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﺎرﻫﺎ ﻛﻪ از ﻣﺤﻴﻂ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺧﻮد ﺟﺪا ﺷﺪه و در ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﮕﻪ داري ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﮔﺮدد.

اﻳﻦ اﻋﺘﺼﺎب ﻏﺬا اﻏﻠﺐ ﺗﺎ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﺮگ اداﻣﻪ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ.

ﻣﺎرﻫﺎ زﻧﺪﮔﻲ اﻧﻔﺮادي دارﻧﺪ ،

ﺗﺠﻤﻊ ﺑﺮﺧﻲ از آﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﻛﻪ در ﻣﺤﻞ ﻣﻌﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮔﺮوﻫﻲ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ،

ﻧﺘﻴﺠﻪ رﻓﺘﺎر اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻧﻴﺴﺖ

و اﻳﻦ ﮔﺮدﻫﻤﺎﻳﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ وﺟﻮد ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ﻣﺴﺎﻋﺪ ﻳﺎ زﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺟﻔﺖ ﻳﺎﺑﻲ در ﻣﻜﺎن وﻳﮋه اي اﺳﺖ.

اﻳﻦ ﺟﺎﻧﻮران در ﺷﺮاﻳﻂ اﺳﺎرت ﻧﻴﺰﻛﻪ ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻏﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺳﺖ

ﺑﻤﻨﻈﻮر ﻓﺮار از ﻧﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺮ روي ﻫﻢ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ.

ﮔﺎﻫﻲ ﻧﮕﻬﺪاري از ﺗﺨﻢ و ﻧﻮزادان در ﺑﻴﻦ ﻣﺎرﻫﺎ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد، وﻟﻲ ﻧﻮزادان را در ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻛﻤﻚ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻨﺪ.

ﻣﺎرﻫﺎ ﺟﺰ درﻓﺼﻮل ﺳﺮد ﻛﻪ ﺻﺒﺢ ﻫﺎ ﺑﺮاي آﻓﺘﺎب ﮔﺮﻓﺘﻦ در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﺷﻌﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻗﺮارﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ،

از ﻧﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﮔﺮﻳﺰان اﻧﺪ و ﺑﻪ ﻣﻜﺎﻧﻬﺎي ﻧﻴﻤﻪ ﺗﺎرﻳﻚ و ﻋﺎري ازﻧﻮر ﺷﺪﻳﺪ ﭘﻨﺎه ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ .

ﻣﺎرﻫﺎﺋﻲ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺷﺒﻬﺎ ﺑﺮاي ﺷﻜﺎر و ﺗﻐﺬﻳﻪ از ﭘﻨﺎﻫﮕﺎه ﺧﻮد ﺧﺎرج ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ

ﺧﻼف ﺑﻌﻀﻲ دﻳﮕﺮ ﻛﻪ در ﺳﺎﻋﺎت ﻣﻌﻴﻦ از روز ﻋﻤﻞ ﺗﻐﺬﻳﻪ را اﻧﺠﺎم ﻣﻲ دﻫﻨﺪ.

ﻣﺎرﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺷﻨﺎﮔﺮان ﻣﺎﻫﺮي ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺪت ﻧﺴﺒﺘﺎ زﻳﺎدي در زﻳﺮ آب ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ.

اﻳﻦ ﺧﺼﻮﺻﻴﺖ ﮔﺎﻫﻲ ﻣﻮﺟﺐ اﺷﺘﺒﺎه آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﺎر آﺑﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد.

ﻣﺎرﻫﺎي ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮔﺮﻣﺴﻴﺮي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﻚ ﻣﺎر ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺑﺪن ﺧﻮد را زﻳﺮ ﻣﺎﺳﻪ ﻫﺎ ﭘﻨﻬﺎن و ﺳﺮ ﺧﻮد را ﺑﻴﺮون ﻧﮕﻪ ﻣﻲ دارﻧﺪ

و ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎﻋﺚ ﮔﻤﺮاﻫﻲ ﺷﻜﺎر ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ.

ﮔﺎﻫﻲ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﺎرﻫﺎ در ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎ ﻃﻮري ﺳﺮ ﺧﻮد را ﺑﻠﻨﺪ و ﺑﻲ ﺣﺮﻛﺖ ﻧﮕﺎه ﻣﻲ دارﻧﺪ

ﻛﻪ ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن و ﺣﺸﺮات آﻧﻬﺎ را ﭼﻮب ﻳﺎ ﺷﺎﺧﻪ اي از درﺧﺖ ﻣﻲ ﭘﻨﺪارﻧﺪ

و و از اﻳﻦ راه ﻣﺎرﻫﺎ ﻃﻌﻤﻪ ﺧﻮد را ﺷﻜﺎر ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ.

ﻗﺪرت ﭘﺮش ﻳﺎ ﺟﻬﺶ ﻣﺎر ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻳﻚ ﺳﻮم ﻃﻮل آن اﺳﺖ

ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ اﻳﻦ ﭘﺮش در ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺎد ﺷﺪﻳﺪ ﻳﺎ از ﻧﻘﻄﻪ ﻣﺮﺗﻔﻌﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﺘﺮ ﺑﺮﺳﺪ.

ﻣﺎرﻫﺎ اﺻﻮﻻ ﺑﺎ اﺷﺨﺎص اﻧﺲ ﻳﺎ آﺷﻨﺎﺋﻲ ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﻫﺮ وﻗﺖ اﺣﺴﺎس ﺗﺮس ﻛﻨﻨﺪ، ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ.

ﺑﺮﺧﻲ از اﻧﻮاع ﻣﺎرﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺣﺎﻟﺖ ﻏﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ دارﻧﺪ ﻳﺎ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ

و از اﻳﻦ رو ﺑﻲ ﺟﻬﺖ و ﺑﺪون ﻫﺪف ﻣﺸﺨﺺ ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ را ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﻨﺪ.

ﮔﺎﻫﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻲ اﻓﺮاد ﭼﻨﺎن ﺑﺮ اﻋﺼﺎب ﺧﻮد ﻣﺴﻠﻂ ﻫﺴﺘﻨﺪ

ﻛﻪ ﺧﻄﺮﻧﺎﻛﺘﺮﻳﻦ ﻣﺎر را ﺑﺪون ﺗﺮس و وﺣﺸﺖ از زﻣﻴﻦ ﺑﻨﺤﻮي ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ

ﻛﻪ ﻣﺎر ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﻳﻦ اﺣﺴﺎس ﻧﺎراﺣﺘﻲ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ و ﻫﻴﭻ ﺧﻄﺮي را ﺑﺎﻋﺚ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد.

در ﻫﺮ ﺣﺎل ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻃﺮز رﻓﺘﺎر و زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺎرﻫﺎ و ﺑﺮرﺳﻲ دﻗﻴﻖ آﻧﻬﺎ، آﻣﻮزﻧﺪه و ﻟﺬت ﺑﺨﺶ اﺳﺖ

و از ﻟﺤﺎظ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي ازﮔﺰش و ﻋﻮاﻗﺐ ﻧﺎﺷﻲ از آن ﺑﺴﻴﺎر ﺛﻤﺮ ﺑﺨﺶ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.

پانوشت
سمپاشی – سمپاشی ساس – سمپاشی منازل– سمپاشی در بوشهر – سمپاشی در تهران – سمپاشی در کرمان – سمپاشی در شیراز
5/5 - (3 امتیاز)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *